Hafız Ahmed Paşa (Filibeli)

Divan şairi ve devlet adamı, 17. Yüzyıl Osmanlı dönemi Diyarbekir valilerinden (D. Bulgaristan / Filibe (Plovdiv), 1564 – Ö. İstanbul, 1632). Bir müezzinin oğludur, Bu yüzden Müezzinzade Ahmet Paşa olarak da bilinir. İlk ve orta öğrenimini doğduğu yerde yaptıktan sonra, on beş yaşındayken İstanbul’a geldi. Sesi gayet güzel olduğu için saraya alındı ve orada eğitildi. 5 Şubat 1608’de vezirlik unvanıyla Kaptan-ı Derya (Deniz Kuvvetleri Komutanı) oldu. Daha sonra 1609/10’da Şam Valisi olduysa da 1611’de azledildi (görevden alındı). Sonra Ayşe Sultan’la nikâhlandı. Ardından Bağdat Valisi oldu ve bu görevden azledildikten sonra da 1623’te Diyarbekir beylerbeyliğine atandı,1624’te bu görevden alındı. Bekir Subaşı’nın ihaneti nedeniyle Hüsrev Paşa’nın Tokat kışlağında ölmesinden sonra 1625 yılında Hafız Ahmet Paşa sadrazam (başbakan) oldu. Kasım-Aralık 1626’da azledilerek ikinci vezir yapıldı. Fakat Bağdat kuşatmasında başarısızlığa uğrayınca görevinden uzaklaştırıldı. Ekim 1631’de ikinci kez sadrazamlık makamına getirildikten üç ay sonra şehit oldu. Karacaahmet Mezarlığı’nda toprağa verildi… Tedbirli, güçlü bir devlet adamı ve şairdi.

Saray erkânı (ileri gelenleri) arasında çok nüfuzlu bir kişiydi. Keskin zekâsıyla sayesinde birçok sorun­un çözülme yolunu gösterir, çözülmesini sağlardı. I. Ahmet’in kızı Ayşe Sultan ile evlendirildi. Bir süre ikinci vezir görevinde bulunduk­tan sonra 1631’de tekrar Sadrazam oldu. Ertesi yıl, Sadrazamın kimi görevleri­ni kendine verilmesi için Yeniçerileri ayaklandıran Topal Recep Paşa’nın gazabı­na uğradı ve Yeniçeriler tarafından öldürüldü.

Hafız Ahmet Paşa bir devlet ada­mı olmakla birlikte bir şairdi de. “Kuran-ı Kerim”i ezberlediği için birçok kaynaklarda adı Hafız Ahmet Pa­şa, bazılarında ise Müezzinzade diye geçer. Güzel Kuran okuyor, makamlı ilahi­ler ve halk türküleri söylüyordu. Kaynakların kimilerinde müzik ile de uğraştığı ve kimi şiirlerini kendisinin bestelediği yazılıdır. İnsanlara karşı sıcak davranışları ona birçok dost kazandırmıştı. Şiirlerini “Divan”ında toplamış­tır.  

KAYNAK: Mehmed Süreyya / Sicill-i Osmanî (C. II. s. 98, 1996), Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk Ünlüleri (1999), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2015).