Cavidan Tümerkan

Adını şimdi bulamayacağım. Fransız ozanlarından biri, La Fontaine’in  bütün masallarını değiştirmiş, yeniden yazmış. La Fontaine’inkiler  çocukları karamsar ediyor, yüreklerini sertleştiriyormuş da onun için. O ozan ise masallarla iyilik öğretmek, aktöre ( ahlâk) aşılamak istemiş… O yırlardan yalnız birini okumuştum: ‘’Karınca ile Ağustosböceği’’ masalını… Karınca kovmuyor kapısına gelen ağustosböceğini, aç döndürmüyor, güler yüz gösterip açıyor ambarını. ‘’Dilediğini al, kişi kişiye yardım etmelidir. ‘’ diyor… Ak –ağınlıymış  (hüsniyet sahibiymiş) o ozan ya, ne yapalım ki  La Fontaine’in gücü yokmuş onda, sözü işleyip güzel biçimler yaratmasını başaramıyormuş, unutulmuş gitmiş.

Bayan Cavidan Tümerkan da değiştirmiş o masalı. Onun anlattığına göre ağustosböceği gitmiyor dilenmeğe, karınca onun kapısına düşüyor, ‘’Ne olur? bir şarkıcık!...’’ diye yalvarıyor. Bunu, adını unuttuğum o Fransız ozanın uydurduğu masaldan daha çok sevdim.

Bayan Cavidan Tümerkan yeni çıkardığı yır betiğinin adını da Ne Olur Bir Şarkıcık koymuş. Dörütte, yırdabir avutma gücü olduğuna inanıyor da onun için. O da, belli, yorgunluklarını, kaygılarını, acılarını unutmak için kendi kendine yırlar söylüyor. Bunları, yeryüzünün öteki kişilerine  de bildirmek istemiş.

İyi etmiş. Bu kırk dört küçük yırın içinde güzelleri var. Bir iki yırı gerçekten sardı beni: ‘’Ilık yaz akşamları / Nasıl inerse suya / Öyle gel/ Öyle sarıl göz kapaklarıma / Uyku./ Düşünceler. /Eriyin ninnilerde/ Ve siz mesafeler ki / Yıldız yıldız aksiniz lâcivert aynalarda / Yaklaşın birer birer.’’ Adı güzel değil bu yırın, pek ozansı: ‘’Sevgi Bekçileri’’. Siz unutun o adı, isterseniz yırın son çiçeklerini de okumayın. Gene de karışmam, ola ki siz seversiniz ozansı sözleri.

Yakınıyor ozan günlerin akıp gitmesinden: Böyle yakınırken de, yeni olmasa bile bize dokunan sözler bulunuyor. İşte bu konuda iki küçük yır: Birinin adı ‘’Geçen ‘’: ‘’Duruyor zaman yerinde / Dağ gibi, orman gibi / Biziz geçen yoldan / Selâm gibi’’. Öteki ‘’Biz  Miydik?’’. Bizmiydik yaşayan o yılları / On beşinde yirmisinde olan biz miydik/ Duruyor aynalar yerli yerinde / Biz sade aynalarda hayal miydik’’.

Okuyun betiği, siz daha güzel yırlar da bulursunuz.

İki öğütle bitireceğim sözlerimi: Bayan Cavidan Tümerkan çekinsin, kaçsın duygularına kapılmaktan, iyi yır duygu ile değil, düşünceyle yazılır. Bir de iyice okusun yazdıklarını: Bir yerde ‘’Evden, çevreden, yaşamakta gelen’’ diyor. Ne güç bu köğüğü (mısrağı) okumak!’’… en…en …an…en’’. Yırda çalgının niteliklerini aramasak dahi bir akıcılık olması gerekmez mi? Kulağa da, dile de batıyor bu köğük.

(Nurullah Ataç, Ulus Gazetesi 1957)