Eğitimci, hukukçu, yazar (D. 1920, İncirköy / Üzümlü / Fethiye / Muğla – Ö. 21 Mart 2016, Fethiye). 1934 yılında Üzümlü İlkokulu ve Ortaokulundan sonra liseyi Denizli Lisesi (1941)’nde bitirdi. 1948 yılında Ankara Üniversitesi Dil-Tarih Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Doğum yeri İncirköy’den üniversiteyi bitiren ilk kişidir. 1948-49 yılları arasında Dış İşleri Bakanlığı’nda, 1950-55 yılları arasında Genel Kurmay Başkanlığı Haber Başkanlığı’nda tercüman olarak görev yaptı. Ankara Sağlık Koleji’nde iki yı öğretmen olarak çalıştıktan sonra, Amerikan Askeri Yardım Teşkilatı (JUSTMAT)’ında mütercim ve tercüman olarak görev aldı. Burada bir yıl çalıştıktan sonra da AİD eğitim bölümünün desteklediği Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu’nda Amerikalı eğitim uzmanlarıyla birlikte yedi yıl çalıştı, ardından aynı okula İngilizce öğretim görevlisi olarak atandı ve bura yirmi yıl görev yaptı. Bu zaman içinde on bir yıl müdür başyardımcılığı ve müdürlük yaptı.
Numan Dirlik emekli olduktan sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne devam etti. ve 1982 yılında burayı bitirdikten sonra bir süre Fethiye’de avukatlık yaptı. 2007 yılında Çiftlik İlköğretim Okul binasına ek olarak sekiz derslikli bir bina yaptırdı. Son yıllarında Fethiye’nin Çiftlik beldesinde oturmaktaydı. Numan Dirlik, 21 Mart 2016 günü Fethiye’de vefat etti. Ertesi gün İncirköy'de toprağa verildi. Basılmış üç eseri bulunmaktadır.
Numan Dirlik, “Önsözde ‘Kuvay-ı Milliyeciler’i çok güzel anlatmış. İstanbul’daki askeri depolardan Anadolu’ya silah kaçıranlar, Atatürk’ün beraberinde olanlar, matbaasını katır sırtında Ankara’ya taşıyanlar, bütün cephelere yiyecek, giyecek taşıyan analarımız, ninelerimiz. Düşmanın Anadolu’yu işgale kalkışması üzerine büyük tehlikeyi sezen pek çok görevli ve il ve ilçelerin ileri gelenleri hemen Kuvay-ı Milliye Teşkilatlarını kurup kulağını Anadolu’ya çevirenlerdir.” (Ünal Şöhret Dirlik)
BAŞLICA ESERLER:
Lycia Fethiye (Telmessos) and Environs (Ankara, tsz), Mustafa kemal ve Kuvay-ı Milliyeciler (2009).
KAYNAKÇA: Ünal Şöhret Dirlik / Numan Dirlik’in Yeni
Kitabı: Mustafa Kemal ve Kuvay-ı Milliyeciler (Milliyet Blog, 17 Mayıs 2009),
Fethiye’nin Eğitim Gönüllüleri (Fethiye gazetesi, 2 Mart 2014), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar
ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2015).
İncirköy’de ilk üniversite bitiren Numan Dirlik’tir.
Bizim evlerimiz yan yana idi, ara yerde bir duvar vardı. Bizim evin Çalıca’ya
bakan yüzünde geniş bir çıkartmamız vardı. Onların da. Yani rahmetli Nuri
amcamın evine bir misafir gelse ilk biz görürdük. O 1920 yılında, babası Nuri
Amcam Aydın cephesinde çarpışırken doğmuştur. Hesaba bakarsak benden 18 yaş
büyüktür. Ama onun doğru bir saptamasına göre ben 1938 değil, 1936 doğumluyum.
Şöyle yazdı benim Fethiye Dedikleri isimli kitabımı tanıtırken: “Ben 1936 yılı
yaz aylarında Denizli Lisesinden yaz tatiline geldiğim zaman Şöhret beşikte
hakır hakır gülüyordu.”Yani sizin anlayacağınız; bu gözleri arızalı, kulağı
duymayan, fakat hiçbir şeyi unutmayan zeki adam; ta gerilere dönüp benim yaşıma
bile doğru noktayı koyabiliyor.
O İncirköy’de üç sınıflı ilkokulu bitirdikten sonra,
her gün Üzümlü’ye yaya olarak gidip gelerek
ilkokulu tamamlamıştır.İlkokul; benim ilkokul çağına geldiğim 1944-1945 Öğretim
yılında açıldı. Fethiye’de Ortaokul yok. O zaman en iyi Ortaokul ve Lise Denizli’de
var derlerdi. Ortaokulu ve Liseyi Denizli’de okuduktan sonra üniversiteye
girmiş ve üniversiteyi bitiren ilk İncirköy’lü olmuştur.
Mustafa Kemal ve Kuvayı Milliyeciler onun ikinci
kitabıdır. Birinci kitabı Likya’dır. İngilizce olduğu için onun içeriği hakkında
bir yazı yazamadım. Ama çalışmalara başladığını, uzun bir hazırlık dönemi
geçirdiğini biliyorum. bazı fotoğrafları çekmek için Fethiye’deki ören yerlerini on beş gün
dolaşmıştık.Demre’ye kadar da uzanıp bazı resimleri beraber çekmiştik. O zaman
gözleri görüyor ve kulakları duyuyordu.
Onun Fethiye’de yaşarken yazdığı
ikinci kitap “Mustafa Kemal ve Kuvay-ı Milliyeciler”dir. İlk kitabını Ankara’da
görev yaparken yazmıştır. Son yazdığı kitap büyük kapsamlı olmuş.542 sayfalık
dev bir eser. Atatürk’ün Samsun’a çıktığı zaman başlayan ve ölümüne kadar geçen
zamanın olayları, kronolojik bir sırayla anlatmış. Başlarda bir yerde diyor
ki:”Eğer gözden kaçan bazı hatalarım olmuşsa…”Olabilir tabi. Bazı yanlışları
gözümüz görürken ve kulağımız duyarken, bilgisayar elimizin altında dururken
bizler bile yapıyoruz. Orası hiç mesele değil. Önemli olan 1920 doğumlu bir
kişinin 2009 yılında böyle bir eseri tezgaha koyabilmesidir.
Ön sözde “Kuvay-ı Milliyeciler”i çok
güzel anlatmış.İstanbul’daki askeri depolardan Anadolu’ya silah kaçıranlar,
Atatürk’ün beraberinde olanlar, matbaasını katır sırtında Ankara’ya taşıyanlar,
bütün cephelere yiyecek, giyecek taşıyan analarımız, ninelerimiz. Düşmanın
Anadolu’yu işgale kalkışması üzerine
büyük tehlikeyi sezen pek çok görevli ve il ve ilçelerin ileri gelenleri
hemen Kuvay-ı Milliye Teşkilatlarını kurup kulağını Anadolu’ya çevirenlerdir
gerçek Kuvay-ı Milliyeciler.
Yunan İzmir’e asker çıkarmış, yakın
bölgeyi işgale başlamış, bu işgali yaparken bütün mezalimini de beraber
uygulamış. Güneyde İngilizler ve Fransızlar, bizim yaşadığımız bölgeyi de
İtalyanlar işgal etmiş. Yurdumuz eli kolu bağlanmış bir duruma getirilmiş.
Ege illeri birer birer işgal
ediliyor; yer yer direnişler başlıyor. Padişaha bağlı bazı kuvvetler de
direnişçilere cephe alıyor. İç isyanlar çıkarılarak Anadolu direnişi kırılmaya
çalışılıyor.
Bu kara günlerde Atatürk’ün
etrafında kenetlenenler hemen; yurdun işgale uğramış ve uğramamış yerleşim
alanlarında Kuvay-ı Milliye Teşkilatını kuruyorlar. Bu çalışmalar Numan Dirlik’in
kitabında geniş geniş, detaylarına inilerek
anlatılıyor.
Fethiye İtalyanların işgal bölgesi
içindedir ve işgal gerçekleşmiştir. Ama İtalya’nın yaklaşımında kan dökülmemiştir.
Yani İtalyanlar Muğla ve havalisinde bir tek silah patlatmamışlardır. harbin
seyri değişseydi, İstiklal Savaşını kaybetseydik, paylaşma masasında mutlaka
yerlerini alırlardı.
Fethiye Kuvay-ı
Milliyesi’nin çalışmalarında her hangi
bir İtalyan baskısı görülmemiştir. Fethiye’de ve Muğla’da ve Muğla’nın diğer
ilçelerindeki Kuvay-ı Milliyecileri rahat bir çalışma ortamı bulmuşlar ve
ellerinden gelen yardımı orduya ulaştırmışlardır.Kuvay-ı Milliye başkanlarından Hilmi Döğerli emrindeki 200
kişilik milis kuvvetini Aydın Cephesine intikal ettirilmiştir.Kuvvetler içinde
takım komutanı olarak Hakkı Dontlu’yu ve
yine görevli olarak Numan Dirlik’in babası Mehmet Nuri Efendi’yi görüyoruz.
Bu arada Kayaköy’ündeki Rumların
arasına Yunanistan’dan 15 kişilik Etniki Eterje Cemiyetinin silahlı adamları
gizlice girip teşkilatlanmaya çalışmışlar, Kaya Kuvay-ı Milliye komitesi
sorumlusu Süleyman Harmandar bunu komite sorumlusuna iletmiş ve ünlü
Karaçulhalı Alıman Ağa çetesiyle Kayaköy’üne gidip en kısa zamanda Yunanlıların
Kaya’yı terk etmesini sağlamıştır.
Yine Ören Kanyonundaki inlere yerleşen Tefenni taraflarından gelen iki eşkiya ve
adamları; Örenli Hacı Mehmet Ağa’nın
“geyik avına gitme” planıyla; Alıman Ağa ve adamları tarafından
temizlenmiştir.
Kuvay-ı Milliye’nin 90.yılında
Kültür Bakanlığı kuvay-ı Milliyecileri unutmadı. Bu yıl içinde bütün yurtta Kuvay-ı Milliye teşkilatında
görev yapanlar hakkında bilgiler toplanıyor. Fotoğrafları ve mezarlarının durumu tespit ediliyor. Bu konu
ile ilgili olarak Muğla Valiliğince oluşturulan kurulda bana da görev verdiler.
Burada alınan karara göre Alıman Ağa’nın mezarı yeniden yaptırılacak ve bütün Kuvay-ı
Milliyecilerin mezarına mermerden bir levha dikilecektir.
Numan Ağabeyi tebrik ediyorum. İmza
gününde Kuvay-ı Milliyecilerle ilgili çalışmalara Ula’da devam edildiği için
yoktum. Kitap hayırlı olsun. Bu alanda büyük bir boşluğu dolduracağına
inanıyorum.Sevgilerle.