Türkolog, tarihçi, yazar (D. 1911, Ceadar Lunga / Romanya – Ö. 11 Mayıs 1989, İstanbul). Gagauz Türkü
olan bir ailenin çocuğudur. Ukrayna’nın Çernovtsiy Üniversitesi’nde Tarih ve
Dilbilim okudu. 1938-1984 arası Türk-Romen ilişkileri üzerine bir doktora tezi
hazırladı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Bükreş Balkonoloji Enstitüsü’nde,
Tarih Enstitüsü’nde (1963-68) Romen Devlet Arşivinde (Archivelor Statului)
Osmanlıca-Türkçe belgeler üzerinde uzman olarak hizmet verdi. 1958-67 yıllarında
Sofya Milli Kütüphanesi’ndeki Türkçe belgeler üzerinde araştırmalar yaptı.
1966’da ilk kez Türkiye’ye gönderildi ve Türkiye Devlet Arşivi ile
kütüphanelerinde çalışmalar yürüttü. Hemen her yıl Fransa’ya giderek orada
dersler verir, araştırmalar yapardı. Yaş ve Bükreş üniversitelerinin Tarih
Fakültesi’nde Osmanlı Tarihi derslerini okuttu (1968-77). Osmanlı Türklerinin
palaografisi ile diplomatik yazışmalar etüt ve albüm çalışmaları yaptı (1958).
Guboğlu, yarım yüzyıl, Türk tarihi ve kültürü, Türk-Romen ilişkileri
üstüne birçok eser kaleme aldı. Bu eserler, evrensel dünya Türkolojisinde çok
değerli temel kaynaklar grubuna dahildir. Türk dünyasında onun eserlerinin
ayrıca bir önemi vardır. O, kalemi ile olduğu gibi, Türkologlar arasındaki
yakınlıkların ve dostlukların pekişmesi uğrunda da önemli katkılarda bulundu.
Türkiye’de, Almanya’da, Azerbaycan’da, Romanya’da, Fransa’da ve daha birçok
ülkede meslektaşları ve dostları vardı. Yaratılıştan çok sıcak kanlı bir Türk
dostuydu. Türkiye’yi sevmiş, dolaşmış ve memleketimizin çeşitli yörelerinde
birçok dostluklar kurmuştu.
Prof. Mihali Guboğlu’nun kendine özgü bir çalışma tarzı vardı. Olayların
içine dalar, en önemli olanı büyük bir beceri ile ayırırdı. Dilde hiç
zorlanmaz, yazılarını tatlı bir dille yazardı. Sürekli olarak ulusal ve uluslararası kongrelere
katılır, titizlik ve derinlikle işlediği konular üzerinde bildiriler sunardı.
Osmanlılara karşı da onun tarafsız ve objektif bilimsel bakışları,
gerçekçiliğinin bir götergesidir.
Guboğlu, İstanbul Haseki Hastahanesi’nde tedavi görürken 11 Mayıs
1989 tarihinde hayata gözlerini yumdu. Beş gün sonra cenazesi ailesi tarafından
Romanya’ya götürüldü.
BAŞLICA ESERLERİ:
Paleografla
Diplomatika Turco Osmana. Studisi Albüm. (Osmanlı Türk Paleografyası ve Diplomatikası Araştırma ve Albüm ,
1958), Catelogul Dokumentelor Turceşti
(Romanya Arşivindeki Türkçe Belgeler Kataloğu, 2 Cilt, 1960 ve 1966).
KAYNAK: Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da
Türk Ünlüleri (1999).
