İbrahim Necmi Dilmen

Dil Araştırmacısı

Ölüm
Eğitim
İstanbul Hukuk Mektebi (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi)

Dilci (D. 1889, Selanik / Yunanistan - Ö. 1945, Ankara). İstanbul Hukuk Mektebi (1909) mezunu. Selanik Hukuk Mektebi ve İstanbul liselerinde öğretmenlik yaptı. İstanbul Darülfünûnunda (Üniversitesinde) görev aldı. Milliyet gazetesinde çıkan harf devrimini destekleyen yazıları nedeniyle Mustafa Kemal Atatürk tarafından Ankara’ya çağrılarak Ankara Müzik Öğretmen Okulu ve Gazi Eğitim Enstitüsünde edebiyat öğretmenliğine atandı.

1928 Harf Devrimi’nde Dolmabahçe Sarayı’nda konferanslar verdi. Türk Dil Kurumu kurucuları arasında yer aldı, kurumun genel yazmanlığına getirildi (1932). Aynı yıl MEB müfettişliğine atandı. Dil devrimi konusunda gösterdiği çabalar nedeniyle Atatürk tarafından kendisine “Dilmen” soyadı verildi. 1935’ten ölene kadar Burdur milletvekili oldu. Aynı zamanda Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinde getirildiği Türk dili profesörlüğünü de sürdürdü. Atatürk’ün ileri sürdüğü “Güneş Dil Teorisi” tezini savunan bir eser de hazırladı.

ESERLERİ:

Tarih-i Edebiyat Dersleri (2 cilt, 1922), Türkiye’de Tütün Meselesi (1925), Yeni Türkçe Dersleri (1928), Abdülhak Hâmid ve Eserleri (1932), Türkçe Grameri (6 kitap, 1930-34), Türkçe Dil Bilgisi (3 cilt, 1936), Türk Tarih Tezinde Güneş-Dil Teorisinin Yeri ve Değeri (1937), Dilin ve Dillerin Kaynağı Sorunu Üzerine Teoriler (1939), Tanzimat Edebiyatı Tarihi Notları (1942).

HAKKINDA: Ulus gazetesi (5.3.1945 – 14.3.1945), Agah Sırrı Levend / Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri (1972), Kâzım Yetiş / İbrahim Necmi Dilmen (1989), Mustafa Özkan / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 9, 1994), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Mehmet Nuri Yardım / Edebiyatımızın Güleryüzü (2002).

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör