Lütfi Fikri

Hukukçu, Gazeteci, Yazar

Eğitim
Mülkiye Mektebi (Siyasal Bilgiler Okulu), Paris Hukuk Fakültesi

Hukukçu, gazeteci-yazar (D. 1872, Gümüşhane - Ö. 1934, Paris/Fransa). Kosova Valisi Hüseyin Fikri Paşa’nın oğludur. Mülkiye Mektebi (Siyasal Bilgiler Okulu, 1890) ve Paris Hukuk Fakültesi (1893) mezunu. İstanbul’da avukat olarak çalışmaya başladı. İttihad ve Terakki Partisi’ne girdiği için Abdülhamid döneminde on dört ay (1895-96) hapis yattı. Sonrasında sürgün olarak gönderildiği Niğde’den Paris’e kaçtı. II. Meşrutiyet’ten (1908) sonra Paris’ten dönerek Dersim mebusu seçildi. Bir süre sonra İttihad ve Terakki’nin yöneticileriyle görüş ayrılığına düştü. İttihad ve Terakki’ye karşı yürüttüğü muhalefet ve Bekirağa Bölüğünde yapılan işkencelerin araştırılmasını isteyen önergesiyle dikkat çekti. Mutedil Hürriyetperver Partisi ve bu partiyle birleşen Hürriyet ve İtilaf Partisi yöneticileri arasında yer aldı.

Sahibi olduğu Tanzîmat (1911) gazetesinin sıkıyönetimce kapatılması üzerine bir yıl içinde on gazete daha çıkardı: Zühre, Matbuat, Tanzimat, Merih, Islahat, Maşrik, Tesirat, Takdirat, Teşkilat, Teminat. Son Osmanlı Meclis-i Mebusan’ına yine Dersim mebusu seçildiyse de İttihadçıların çoğunlukta olduğunu görünce istifa etti. 1922 yılında meşrutiyet yönetimini ve anayasada kuvvetler ayrılığı prensibini savundu. Tanin gazetesinde Halife Hazretlerine Açık Mektup adlı bir yazı yayımlayınca, saltanat savunuculuğu yaptığı iddiasıyla İstiklâl Mahkemesince beş yıl kürek cezasına çarptırıldı. Özel bir afla bağışlandı. Elazığ İstiklal Mahkemesi’nde de yargılandı, aklandı. Tedavi için gittiği Paris’te yaşamını yitirdi.

ESERLERİ:

ARAŞTIRMA: Selanik’te Bir Konferans / Bizde Siyasî Partiler, Bugünkü Hali ve Geleceği (1910), Hükümdarlık Karşısında Milliyet ve Mesuliyet ve Tefrika-i Kuvai Mesaili (Refet Paşa’nın millî hükümet hakkındaki konferansına cevap olarak, 1922).

OYUN: Şimdiki İzdivaçlar ve Erkekler Arasında.

HAKKINDA: İbrahim Alaeddin Gövsa / Türk Meşhurları  (1946), Taha Toros / Türk Hatipleri (1950), Hilmi Ziya Ülken / Türki­ye'de Çağdaş Düşünce Tarihi (1979), Büyük Larousse (c. 12, s. 7597, 1986), Ana Britannica (c. 15, s. 35, 1987), Mete Tunçay / Türki­ye Cumhuriyetinde Tek Parti Yönetiminin Ku­rulması 1923-1931 (1989), Ali Birinci / Hürriyet ve İtilaf Fırkası (1990), Murat Çulcu / Hilâfetin Kaldırılması Sürecinde Cumhuriyetin İlânı ve Lütfi Fikri Davası (1992), Ali Birinci/ TDV İslam Ansiklopedisi (c. 27, s. 233-234, 2003).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör