Şemseddin İtakî Unybytb

Tıp Bilgini

Ölüm
-
-

17. yüzyılın önde gelen hekimlerinden, anatomi kitabıyla ünlü Osmanlı hekim. Şirvan doğumlu olduğu ve ünlü eseri dışında hayatı hakkında yeterli bilgi yoktur. İtakî, Türkçe ve Farsça yazdığı şiirlerde kullandığı mahlasıdır. Anatomi konusunda yazdığı Teşrih-i Ebdan (Bedenlerin Anatomisi) adlı eseriyle tanınmıştır. Bu eser Osmanlı İmparatorluğunda kaleme alınmış ilk renkli resimli anatomi kitabıdır. Dokular hakkında açıklamalar yaparak, solunum, sindirim sistemleri gibi vücuttaki çeşitli organlar ve sistemler hakkında ayrıntılı bilgi vermiştir. Eserlerinde hem doğu hem de batılı eserlerden yararlanmış ve sinir sistemi şemalarını kendisi çizmiştir.

Şemseddin İtakî’nin yazdığı eserinin önsözünden Murad IV devrinde yaşadığı anlaşılıyor. Şirvanlı, tıp alanında kendinden önce gelenlerin yolunda gitti, özellikle İbni Sina’nın eserlerini inceledi ve onun görüşlerini benimsedi. Hastalıkların teşhis ve tedavisinde İbni Sina’nın görüşlerini yansıtan, bazen onlara yenilerini ekleyen, deneye dayanan bir yol tuttu. Eseri: Teşrih-ül-Ebdan ve Terceman-ı Kıbale-i Feylesofan (Bedenlerin Anatomisi ve Filozofların Ebesinin Tercümanı).

IV. Murad döneminde (1623-40) Sadrazam Recep Paşa için yazdığı Teşrihü’l-Ebdân ve Tercümânü’l-Kıbâle-i Feylesofân adlı yapıtıyla ün kazanmıştır. Daha çok Teşrihü’l-Ebdân adıyla bilinen bu yapıttaki bilgiler, medreselerde verilen kuramsal anatomi bilgisine göre çok ileri düzeydedir. İtakî, Doğulu ve Batılı hekim ve bilginlerin yapıtlarından yararlanarak yazdığı kitabına çeşitli kaynaklardan aldığı 30’u aşkın anatomik çizimi eklemiş, birçok anatomi terimini de Türkçe olarak vermiştir.

KAYNAK: Türk Bilginleri (tubav.org.tr, 11 Mart 2014).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör