Mehmet Masum Süer

Fotoğraf Sanatçısı, Gazeteci

Doğum
Eğitim
Eskişehir Anadolu Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü

Fotoğraf sanatçısı, gazeteci. Diyarbakır’ın ilk uluslararası diploma, unvan ve ödüllü belgesel fotoğraf sanatçısı ve gazetecisidir. 1957 yılında Mardin’in Savur ilçesinin Sürgücü (Avina) köyünde doğdu.

Müftü olan babası Veysi Süer’in, değişik ilçelerde görev yapması nedeniyle çocukluğu Adıyaman’ın Çelikhan, Elazığ’ın Karakoçan, Mardin’in Ömerli ve Kızıltepe ilçelerinde gençlik yılları ise Kayseri’nin Sarız ve Erzurum’un Şenkaya ilçelerinde geçti.

1974-1975 öğretim yılında Şenkaya Lisesi’nden mezun oldu. 1977-1978 öğretim yılında Erzurum Kazım Karabekir Eğitim Enstitüsü’nde başlattığı yüksek öğretimini Diyarbakır Eğitim Ensititüsü’nde 1980’de tamamladı. Süer, daha sonra 1992 yılında Anadolu Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Fakültesi’nde lisans tamamladı.

Fotoğrafçı Süer, Kızıltepe ilçesinde, henüz ortaokula yeni başlayan bir çocuk iken, 1970 yılında fotoğraf çekmeye merak sardı. Tesadüfen satın aldığı 6x6 cm’lik film kullanan fotoğraf makinası onun fotoğrafla ilk tanışmasına sebep oldu. Süer’in 1970’te çektiği aile fotoğrafları, arşivinin en değerli fotoğraflarını oluşturuyor. 1976’da muhabirliğe başlayıncaya kadar birkaç makine değişti ve fotoğraf çekmeyi sürdürdü.

Mehmet Masum Süer, daha lise son sınıftayken ise yazı yazmaya ve gazeteciliğe başladı. 1974 yılında, Ankara’da yayımlanan ‘Başkent’ dergisinde ilk yazıları yayımlandı. Aynı yıllarda yine Ankara’da çıkan ‘Sanat ve İnsan’ adlı aylık dergide ilk fotoğraf çalışmaları yayımlandı.

Dergilerdeki bu ilk denemelerinden sonra 1975 yılında Tercüman gazetesinde muhabirliğe başlayan Süer, Diyarbakır ve Erzurum kentlerinde sırasıyla Akdeniz Haber Ajansı (Akajans), Türk Haberler Ajansı (THA), Ulusal Basın Ajansı (UBA), Ortadoğu Haber Ajansı (ORHA), Sabah gazetesi, Adana-Ekspres gazetesi, Milliyet Haber Ajansı (MİL-HA), Milliyet gazetesi ve Güneydoğu Ekspres gazetesinde muhabir, yazar, temsilci ve redaktör olarak görev aldı.

Süer, 1981 yılında, Diyarbakır’ın ilk büyük boyutlu ve fotoğraflı gazetesi olan ‘Olay’ gazetesini yayımladı. 1980 askeri darbesinden sonraki yıllarda darbe yönetiminin baskısından rahatsız olarak kapanan veya resmen kapatılan çok sayıda gazete ve dergi arasında Süer’in yayımladığı Olay gazetesi de yer aldı. Süer, gazeteyi dergi olarak yayımlamaya çalıştı ancak 2 sayıdan sonra “Hiçbir şey yazamıyorduk. Gazete de, gazetecilik de anlamsız kalmıştı…” diyerek dergiyi de kapattı.

Mehmet Masum Süer, 1981’de gazete ve dergiyi kapatınca 1982 yılında ortaokulda Türkçe öğretmeni olarak göreve başladı ve uzun yıllar bu görevi sürdürdü. Öğretmenliğin yanı sıra, 1986-1992 yılları arasında bazı gazete ve ajanslarda muhabirlik ve yazarlığı sürdürdü ancak günün ağır siyasi koşulları yüzünden 1992 yılında güncel haberciliği bırakmak zorunda kalarak dil, tarih ve kültürel konularda araştırmalara yöneldi. Bu konularda bazı araştırma yazıları, Siyah-Beyaz, Ülkede Gündem, Demokrasi ve Yeni Yüzyıl gibi bazı gazetelerde yayımlandı.

Uluslararası fotoğraf sanatçısı Mehmet Masum Süer, 1996 yılında, Hasankeyf’i internet ortamında tanıtan ilk web sitesini kurdu. Bu site, yapımı süren Ilısu Barajı’nın suları altında kalacak olan, Batman’ın tarihi Hasankeyf ilçesinin dünyaya tanıtılmasında önemli bir rol oynadı ve araştırmacılar için önemli bir kaynak oluşturdu.

Süer, uzun yıllar yaptığı gazetecilikten gelen fotoğrafçılığını, 2000’li yılların ortalarında, başta Diyarbakır olmak üzere Hasankeyf, Mardin, Adıyaman ve Van gibi bölge illerinin tarihi ve kültürel değerlerinin tanıtımı için kullanmaya başladı.

Süer, bu kentlerdeki tarihi yapı ve alanların fotoğrafla belgelenmesinin dışında günlük sosyal ve kültürel yaşamdan fotoğraflar çekiyor. Süer, özellikle her geçen gün kullanımı azalan veya kullanımdan kalkan eski kadın ve erkek giysileri, halk oyunlarının giysileri ve günlük yaşamda kullanılan eşyalar üzerine yoğunlaşıyor. Süer, cami, kale, kilise ve saray gibi tarihi eser ve yapıların zaman içinde yıkılma, bozulma ve onarım gibi değişik aşamalarda fotoğraflarını çekerek bu anlamda bir arşiv oluşturuyor.

Mehmet Masum Süer, devam eden bir başka arşiv projesiyle de dünyadan Kürt kültür ve sanat yaşamının, hemen her alanında ünlü sanatçıların portre fotoğraflarını da çekiyor. Bu projede, 2017 yılına kadar müzisyen, ressam, heykeltraş, tiyatro sanatçısı, romancı, şair, öykücü gibi 200 kadar sanatçının değişik mekânlarda çok sayıda portrelerini çekti.

Fotoğraf çekme amacına değinen Süer, "Uzun yıllar bir gazeteci olarak fotoğraf çektim. Gazetecilikten gelen fotoğrafçılığımı, halkıma hizmet için kullanmaya karar verdim. Ülkemi, coğrafyası, kültürü ve sanatıyla dünyaya tanıtmaya çalışıyorum. Yaşadığım topraklar, her şeyiyle beni etkiliyor. Ülkemin güzelliklerinin yoğun etkisindeyim. Bu nedenle, bu güzellikleri belgeleyip sonraki kuşaklara bırakmak ve dünyayla paylaşmak ve tanıtmak istiyorum. Fotoğraflarımın uluslararası alanda ilgi görmesi, ödüller kazanıp sergilenmesi ve kataloglarda, gazete ve dergilerde yayımlanması beni mutlu ediyor." diyor.

Bazı gazete ve dergilere zaman zaman yazılar yazan ve fotoğrafları yayımlanan Süer, başta Diyarbakır Fotoğraf Sanatı Kulübü DİFSAK olmak üzere dünyanın büyük fotoğraf sanatı kurumları PSA, GPU, IUP ve MOL’un üyesidir.

 

Son Yıllardaki Fotoğraf Çalışmaları ve Elde Ettiği Başarılar:

 

Süer, 2017 yılının haziran ayında, Diyarbakır’ın, UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınan ekolojik Hevsel bahçelerinde, bir kızıl tilki yuvasını keşfetti. Yuvadaki iki tilki yavrusunu 15 gün süreyle izleyerek fotoğraf ve filmlerini çekti. Hevsel bahçelerinde tilkilerin de yaşadığı ilk kez belgelenmiş oldu. Süer’in kızıl tilki fotoğrafları ve bu konudaki izlenimleri medyada geniş yer buldu. Sanatçı, ayrıca Hevsel bahçelerinde yaşayan kızıl şahin, su yılanı, balıkçıl kuşu ve çok sayıda kelebeğin de fotoğraflarını çekerek belgeledi. Süer, bu çalışmalarıyla Hevsel bahçelerinin ve bahçelerde yaşamını sürdüren canlıların korunması için duyarlılık oluşturmaya çalışıyor.

Süer’in çektiği fotoğraflar, bugüne kadar çok sayıda turizm ve tanıtım broşürleri, rehberler, kartpostal, afiş, kitap ve ansiklopediler ile gazete ve dergilerde yayımlandı. İstanbul, İzmir, Antalya gibi kentlerde düzenlenen uluslararası turizm fuarlarında Diyarbakır’ın tanıtımı için kullanıldı. Diyarbakır’dan 4 fotoğrafı da Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca PTT Genel Müdürlüğü’ne posta pulu olarak bastırıldı.

Uluslararası fotoğraf sanatçısı Süer, 2018 yılına kadar, 3’ü Diyarbakır’da, 5’i Irak’ta Federal Kürdistan bölgesinde, ABD'de Tennessee Eyaleti'nin başkenti Nashville kentinde, Brüksel’de, Batman ve Viranşehir’de olmak üzere 12 kişisel serge açtı. Sergilerinde Diyarbakır’dan ve bölge kentlerinden tarihi ve kültürel yapı ve değerlerin fotoğrafları yer aldı.

Süer, dünyanın en büyük fotoğraf ajansı IStock-Getty Images’in fotoğrafçıları arasında yer alıyor. Sanatçı, bu ajans aracılığıyla da fotoğraflarını paylaşarak uluslararası medyanın kullanımına sunuyor.

Mehmet Masum Süer’in 4 fotoğrafı 2013 yılında Türkiye'de posta pulu olarak basıldı.

 

Ödülleri:

 

Süer, 2016 yılının Kasım ayında, ‘Light and Composition’ dergisi tarafından ‘Ayın Fotoğrafçısı’ ilan edildi ve dergide Süer’le yapılmış bir röportaj ile özgeçmişine yer verildi. Sanatçı, bu derginin ‘Dünyanın En İyi 100 Fotoğrafçısı” listesinde de yer alıyor.

2013 ve 2015 yıllarında, Irak’ın Federal Kürdistan bölgesinde Ranya Kültür ve Sanat Festivali’ni organize eden Rayal Kültür ve Sanat Merkezi tarafından ve ayrıca yine Ranya kentindeki Bradost Eğitim Kurumu tarafından da “Özel Onur Ödül”leriyle ödüllendirildi.

2015 yılından sonra fotoğraf sanatında uluslararası yarışmalara katılmaya başlayan Süer, bu yarışmalardan çok sayıda ödül kazandı. 2016 yılının sonunda, Türkiye Fotoğraf Sanatı Federasyonu TFSF’nin de onayı ile Uluslararası Fotoğraf Sanatı Federasyonu (The International Federation of Photographic Art) FIAP’tan, AFIAP (Uluslararası Fotoğraf Sanatı Federasyonu’nun Sanatçısı) unvanı ve diplomasını aldı. Böylece Süer, Diyarbakır’da bu unvanı alan ilk, bölgede ise ikinci fotoğraf sanatçısı oldu.

Mehmet Masum Süer, bu unvanın hemen ardından, uluslararası yarışma ve etkinliklerde kazandığı aralarında altın, bronz madalya ve onur mansiyonlarının da bulunduğu ödül ve başarılar değerlendirilerek 2017 yılı başında bu kez, merkezi Çin’de bulunan Uluslararası Fotoğrafçılar Birliği’nden (International Union Of Photographers) HIUP (Honorable International Union of Photographers) yani Birliğin ‘Onur Üyeliği’ unvanını kazandı.

Süer, 2017’de ayrıca merkezi Brüksel’de olan Evrensel Fotoğrafçılık Birliği (Global Photographic Union) GPU’dan ‘Aphrodite’ unvanı; merkezi Kanada’da bulunan Master of Light Derneği’nden CMOL (Işığın Ustası) unvanını, Amerikan Fotoğraf Derneği Photographic Society of America PSA’dan da QPSA (Qualified PSA) unvan ve diplomalarını aldı.

Süer, 2015 yılından itibaren katıldığı uluslararası fotoğraf yarışmalarında ilk altın madalyasını, Hindistan’da düzenlenen ‘Indian Royal International Circuit 2017 yarışmasında, haber fotoğrafçılığı dalında (Photo Journalism Section) kazandı. 

Sanatçının, Diyarbakır surlarından Benusen Burcu fotoğrafı, İngiltere’de düzenlenen Yılın Tarih Fotoğrafçısı (Historic Photographer of The Year) yarışmasında ‘En İyi 100 Fotoğraf’ arasında ‘Shortlist’de yer aldı. Süer’in, bu yarışmaya gönderdiği Benusen ve Surp Giragos Kilisesi fotoğrafları, ödül kazanan diğer fotoğraflarla birlikte birçok yabancı haber ajansı, gazete ve dergi tarafından yayımlandı.

Uluslararası Unvanları:

 

1- AFIAP (Artist of International Federation of Photographic Art) FIAP International Federation of Photographic Art. (2016)

2- HIUP (Honorable International Union of Photographers) IUP International Union Of Photographers (2017)

3- QPSA (QUALIFIED PSA) Photographic Society of America PSA (2018)

4- GPU-APHRODITE GPU Global Photographic Union. (2018)

5- cMoL (Master of Light) Master of Light Association in Canada. (2018)

 

 Görev Aldığı Basın Kuruluşları:

 

1974- Başkent dergisi

1975- Tercüman gazetesi

1975- 1980 Akdeniz Haber Ajansı

1979- Türk Haberler Ajansı

1981- Olay gazetesi ve Olay dergisi (Sahip)

1981- 1982 Ulusal Basın Ajansı

1986- Sabah gazetesi

1987- Adana Ekspres gazetesi

1988- Ortadoğu Haber Ajansı, Diyarbakır.

1989- 1992 Milliyet gazetesi

2005-2006  Güneydoğu Ekspres gazetesi, Diyarbakır

 

 KAYNAKÇA: Şeyhmus Diken /  "Süer, M. Masum" (İhsan Işık / Diyarbakır Ansiklopedisi, 2013) - Geçmişten Günümüze Diyarbakırlı İlim Adamları Yazarlar ve Sanatçılar (2014),  Fotoğraf sanatçısı Süer'e büyük onur (cumhuriyet.com.tr, 1 Kasım 2016), Mehmet Masum Süer (Bilgi Teyidi, Temmuz 2018).

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör