M. Turhan Tan

Milletvekili, Siyasetçi, Yazar, Şair

Doğum
Ölüm
25 Aralık, 1939
Eğitim
İstanbul Vefa İdadisi
Diğer İsimler
Mehmet Samih Fethi, Bedrettin Yılmaz, Halil Rüştü, M. S.

   Şair ve yazar, eğitimci, milletvekili (D. 1885, Diyarbekir - Ö. 25 Aralık 1939, İstanbul). Asıl adı Mehmet Samih Fethi’dir. Babasının görevi nedeni ile bulundukları Diyarbekir’de dünyaya geldi. Aslen Sivaslı olup, Alaaddin Paşalar ailesine mensuptur. I. Abdülhamid'in kızı Hibetullah Sultan'la evlenen Alaaddün Paşa'nın torunlarından Sivas eşrafı Ahmet Fethi Bey'in oğludur.

Liseyi Gümülcine'de ve İstanbul Vefa İdadisi'nde okumuş, babasından ve özel hocalardan Arapça ve Farsça öğrenmiştir. Babası ölünce döndüğü Sivas'tan hukuk okumak üzere 1902'de İstanbul'a gitti. Küçük çalışmalar yaptığı bu yıllarda döneminin genç kuşak şair ve yazarlarıyla arkadaşlık yapmış fakat İstibdat idaresinin katı tutumu nedeni ile yazı yazanların başına çeşitli sorunlar açıldığından 1905'te tekrar Sivas'a dönerek orada öğretmen olarak görev yapmaya başlamıştır.

Bir süre Sivas Lisesinde tarih ve edebiyat öğretmenliği yaptıktan sonra İkinci Meşrutiyet’in (1908) ilanında yeniden İstanbul’a giderek, önce belediyede çalıştı. Açılan bir sınavda başarı göstererek Üsküdar Lisesinde edebiyat öğretmenliği yaptı. Daha sonra İçişleri Bakanlığı teşkilatına geçerek çeşitli yerlerde kaymakamlık ve mutasarrıflık görevlerinde bulundu. Bir dönem milletvekili oldu.

Cumhuriyet gazetesinde fıkra yazarlığı yaptı, romanlarını tefrika etti. Tarihî konuları işleyen romanlarıyla tanındı. Turhan Tan, gençlik döneminde Servet-i Fünûn dergisi ve çeşitli gazetelerde Bedrettin Yılmaz, Halil Rüştü gibi takma adlarla şiirler ve değişik konularda yazılar yayımlamıştı. Hayat Ansiklopedisi’nde M. S. imzasıyla yazdığı birçok yazısı vardır. Şiirleri kitap olarak yayımlanmadı. Şiirlerinde Edebiyât-ı Cedîde dönemi şairlerinin etkisi görülür. Derleme, düşünce, gezi kitapları dışında otuz dört romanı vardır. Bu romanların bazısı tefrika hâlinde gazete sayfalarında kalmıştır.

 

ESERLERİ:

 

Başlıca Romanları: Ali Maceralar (1912), Cehennemden Selam (1928, 2010), Sevinç Han (1931), Gönülden Gönüle (1931, 2010), Kadın Avcısı (1932, 2010), Üç Ay Yatakta (1934), Akından Akına (1935, 2010), Cem Sultan (1935, 2010), Timurlenk (1935, 2010), Viyana Dönüşü (1936), Osmanlı Rasputini Cinci Hoca (1938), Hürrem Sultan (2010), Safiye Sultan (1939, 2010), Devrilen Kazan (1939, 2010), Cengiz Han (1962, 2010), Krallar Avlayan Türk (1939, 2010), Hint Denizlerinde Türkler (1939, 2010),

Derleme: Tarihte Türkler İçin Söylenen Büyük Sözler (1936), Atatürk (1939), Tarihî Fıkralar (1962), Tarihî Fıkralar (1962),

Düşünce: Tarihî Musahabe (1937, 2010).

Gezi: Avrupa Notları (2010).

 

KAYNAKÇA: TDE Ansiklopedisi (c. 8, 1976-98), Mehmet Behçet Yazar / Edebiyatçılar Alemi - Edebiyatımızın Unutulan Simaları (yay. haz. Mustafa Everdi, 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007), İbnülemin Mahmud Kemal İnal / Son Asır Türk Şairleri (c. IV, 2002), Alim Yıldız / Sivaslı Şairler Antolojisi (2003), M. Turhan Tan / Timurlenk (2010), Şahamettin Kuzucular / M. Turhan Tan (edebiyatvesanatakademisi.com, 02.05.2019).

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör