Ali Yüce

Şair ve yazar (D. 1928, Hisarcık köyü / Yayladağ / Hatay – Ö. 30 Nisan 2015, Ankara). On sekiz yaşına kadar çiftçilik yaptı. Kışlak İlkokulunu bitirdikten sonra, Düziçi Köy Enstitüsünü (1951) bitirdi bir süre ilkokul öğretmenliği yaptı. Daha sonra dışarıdan sınavlara girerek Gazi Eğitim Enstitüsü İngilizce Bölümünü bitirdi. Mersin Ticaret Lisesinde, Antakya Ticaret Lisesinde, Antak­ya Lisesinde İngilizce öğretmenliği yaptı. Çalışmalarını, 1977’de emekliye ayrıldıktan sonra yerleştiği Ankara’da sürdürdü. Ali Yüce 30 Nisan 2015 günü Ankara’da vefat etti.Cenazesi Ankara Karşıyaka Mezarlığı Büyük Camii’nde kılınan ikindi namazından sonra aynı mezarlıkta toprağa verildi.

İlk şiirleri, 1955’te Salkım dergisinde çıktı. Daha sonra şiirleri Yücel, Yeditepe, Pazar Postası, Demet, İmece, Şölen, Türk Dili, Damar, Çağdaş Türk Dili gibi dergilerde yayımlandı. Şiirlerinde toplumsal gerçekti bir anlayışı yansıttı. İronik bir dille ve sözcüklerarası çağrışımla zengin anlam katmanları sağlayan ve “boncuk şiir” denilen çalışmalarıyla dikkat çekti ve sevildi. Şeytanistan adlı romanıyla 1975 Milliyet Gazetesi Roman Yarışmasında Birincilik Ödülü, Halk Çağı kitabıyla 1980 Nevzat Üstün, 1982 Yeditepe, 1982 Türk Dil Kurumu şiir ödüllerini; Şiir Sıcağı’yla da 1985 Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülünü kazandı. 1994 yılında da Akdeniz Şiir Ödülünü (İtalya) aldı. Bu ödülleri Damar dergisi 1997 Emeğe Saygı Ödülü, 1998 Edebiyatçılar Derneği  Onur Ödülü Altın Madalya izledi.

“Ali Yüce’nin şiirinin hamurunda disiplinli bir bilgi birikimi vardır. O katkıdandır ki, şiirin özü, biçimi ve işlevliği matematik hesaplamalarla şiirine yansır. Kapalı değil, açık da değil; kendinden yararlandıran bir şiirdir onunkisi; işlevselliği, yararı dozunu ayarlayarak akıtır şiirine. (…) Sanatta toplumsallığın yerini belirlerken, yarar gücünü kullanmada şiirin önemini daha bir ön plana çıkarıyor. ‘Toplumcu gerçekçi. Şiirin en belirgin özelliği toplumu değiştirmeyi, dünyayı güzelleştirmeyi amaçlamasıdır.’ diyerek anarşist, nihilist, bedbin, hastalıklı şiirin bu görevi yapamayacağını, hatta o akımlarla beslenen şiirlerin insanın mutluluğuna engel olabileceğini vurgulamaya çalışır.” (Özgen Seçkin)

“Gerek söyleyiş, gerekse toplumu algılayış yönünden Ali Yüce, ta Asurlar’dan başlayıp günümüze uzanan bir ‘insan manzarası’ çizer. Onun şiirlerinde, Anadolu’nun geçirdiği dönemlerin bütün insanlarına, çağdaş bir boyut kazanmış olarak rastlayabilirsiniz. Öylesine yoğun bir algılayıştır ki bu, yurtdışında yeni durumlarla, değişik olaylarla yüz yüze gelen insanımızın gerçeğini bile, en etkili biçimde çizme başarısını Ali Yüce göstermiştir.” (Adnan Binyazar)

“Ali Yüce çocukları iyi anladığını onlara duyumsatıyor. ‘Sen masal söylerken anne/ Mor menekşeler açıyor sesinde/ Yüzünden kalkan kelebekler/ Yavaşça konuyor kirpiklerime.’” (Mavisel Yener)

ESERLERİ:

ŞİİR: Boyundan Utan Darağacı (1976), Halk Çağı (1981), Ortadoğu Şiirleri (1983), Şiir Sıcağı (1984), Antakya Çarşıları (1986), Şiir Tufanı (1989), Taş Tanrılar (1990), Asılacak Kitap (1991), Yunuslama (1991), Havalı Meryem (1994), Sevgim Servetimdir (1997), Aşktır En Yüce Makam (2000), Voice Lock Puppet (2002), Atatürk Aydınlığını Karanlıkçı Dişler Kesmez (2004).

ROMAN: Şeytanistan (1976), Siskent (1997).

DENEME-İNCELEME: Şiirin Dili Yapısı İşlevi (1975).

ÇOCUK KİTABI: Anamı Arıyorum (1983), Çocuklar İnsan Tomurcukları (1991), Uzaya Giden Uçurtma (1994), Topun İçindeki Dev (şiir, 2000).

KAYNAK: Tuncer Uçarol / Ali Yüce’nin İlk Kitabı (Türk Dili Dergisi, Ocak 1976), Yurt Ansiklopedisi (c. V, 1982), Burhan Günel / Ali Yüce’de Şiir (Sanat Olayı, Ağustos 1984), Necati Güngör / Taş Tanrılar (Biçem, Mayıs – Haziran 1990), Adnan Binyazar / Ali Yüce’nin Şiiri Üstüne Kısa Notlar (Damar, sayı: 13, Nisan 1997), Özgen Seçkin / Ali Yüce’nin Şiir Bilgisi / Remzi İnanç / Ali Yüce Deyince (Virgül, sayı: 64, Temmuz-Ağustos 2003), Gül İlbay / Ali Yüce (Oluşum/Genese N, 2004).