Besteci,
orkestra şefi (D. 1906, İstanbul – Ö. 1978, Ankara). Tam adı Hasan Ferit
Alnar’dır. Ud ve kanun çalan annesinin etkisiyle küçük yaşlarında kanun çalarak
müzik hayatına başladı. Hüseyin Sadeddin Arel'den armoni, daha Edgar Manas'tan
kontrapunto ve füg dersleri aldı. Aynı zamanda Darüt Talimi Musiki
Topluluğu'nda kanun çaldı. İstanbul Sultanisi’nde öğrenci olduğu dönemde ilk
bestesini yaptı (1922). Sonrasında
başladığı mimarlık öğrenimini yarıda bırakarak Viyana'ya gitti. Viyana
Konservatuarı'nda Joseph
Marx'tan besteleme, Devlet Müzik ve Görsel Sanatlar Akademisi'nde Oswald Kabasta'dan
orkestra yönetimi dersleri aldı (1927-1932). Döndüğünde İstanbul Belediye
Konservatuarı'nda müzik tarihi öğretmenliği ve Şehir Tiyatroları’nda orkestra
yöneticiliği yaptı.
1936
yılında Cumhurbaşkanı Filarmoni Orkestrası'na şef yardımcısı ve Ankara Devlet
Konservatuvan'na piyano eşlikçisi olarak atanıp, Ankara'ya yerleşti. Bir yıl
sonra (1937) Ankara Devlet Konservatuvan'nda bestecilik dersleri vermeğe başladı.
Praetorius ve Cari Ebert'le birlikte Ankara Devlet Konservatuvan Tatbikat
Sahnesi'nde ilk opera gösterilerini düzenledi. Praetorius’un ölümü üzerine
Cumhurbaşkanlığı Filarmoni Orkestrası'nın şefliğine getirildi (1946-52).
Sağlığı elvermediği için orkestra şefliğinden ayrılan sanatçı, birkaç yıl
Ankara Devlet Konservatuarı'nda armoni ve orkestralama dersleri verdi. 1055-64
yılları arasında yaşadığı Viyana'da konuk şef olarak Viyana Senfoni, Münih
Filarmoni ve Stuttgart Radyo orkestralarım yönetti. Döndüğünde Ankara’ya
yerleşti ve zaman zaman Devlet Opera’sı ile Cumhurbaşkanlığı Senfoni
orkestralarını yönetti.
Cemal Reşit Rey, Ulvi Cemal Erkin,
Ahmet Adnan Saygun
ve Necil Kâzım Akses ile “Türk Beşleri” olarak anılan ilk kuşak
bestecileri arasında yer alan Alnar, grup içinde müzik öğreniminin ilk dönemi
Klasik Türk Müziği çevrelerinde geçen tek bestecidir. Eserlerinin ezgi
kuruluşlarında ve ritim yapılarında Türk müziğinden geniş ölçüde esinlenmesine
karşın armonize ettiği türküler dışında Batı'nın geleneksel müzik biçimlerinden
ayrılmadı. Kanun konçertosundan başka hiçbir eserinde yerel çalgı kullanmadı.
İlk kuşak Türk bestecileri içinde, eski ve yeni eserleri arasında gerek besteleme
tekniği, gerek müzik anlayışı yönünden en az fark olan, zamanla en az değişip
hamle yapan sanatçıdır.
BAŞLICA ESERLERİ:
Teksesli bir
operet (1922), On saz semaisi (1926), Türk
Süiti (1930), Romantik Uvertür
(1932), Prelüd ve Dans (1935), İstanbul Süiti (1937- 1938), Trio Fantazi (1929), Süit (1930), Yaylı Dörtlü (1933), Viyolons
Konçertosu (1943), Üç Türkü
(soprano ve orkestra için, 1948), Kanı
Konçertosu (1944-1951), Yalova
Türküsü (1932), Sarı Zeybek
(1932), Goethe’nin Faust'u İçin Müzik (1944),
İstanbul Sokakları (1931), Namık Kemal (1949).
HAKKINDA: Türkiye
Ansiklopedisi (c. 1, s.108-109, 1974), Rahmi
Kalaycıoğlu / Türk Musikisi Bestekârlar Külliyatı (4 cilt, 1979), Büyük
Larousse (c. 1, s. 444, 1986), Cemil Yener / Müzikte Kim Kimdir? (1987), Ana
Britannica (c. 1, s. 470, 1987), Yılmaz Öztuna /
Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi (1990), GH Alfabetik Genel Kültür
Ansiklopedisi (c. 1, s. 123, 1993), Vural Sözer /
Müzik Ansiklopedik Sözlük (2005), İlke Boran - Kıvılcım Yıldız Şenürkmez, /
Kültürel Tarih Işığında Çok Sesli Batı Müziği (2010).