Tarihçi. 7 Temmuz 1940, Yatağan köyü /
Acıpayam / Denizli doğumlu. İlk ve ortaöğrenimini Denizli’de tamamladıktan
sonra kısa bir süre İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümünde okudu. Atatürk Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünü “XIX. Yüzyılda Aydın Eyaleti” konulu
tezle bitirdi (1966). Aynı yerde doktorasını tamamladı (1971). Doktora tezi: “XI.
Yüzyıla kadar Türk Tarihinde ‘Şehir”.
Askerlik (1972-73) sonrası Hacettepe
Üniversitesine girdi. Burada asistan, öğretim görevlisi ve doçent olarak
çalıştı (1973-87). Aynı bölümde anabilim dalı başkanlığı yaptı. 1987 yılında
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesine Türkiye Cumhuriyeti Tarihi profesörü
olarak atandı. Burada Türkiye Tarihi Anabilim Dalı başkanlığı görevini
sürdürdü. 1988-96 yılları arasında EÜ Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
Araştırma ve Uygulama Merkezi müdürü, 1988-99 yıllarında aynı addaki bölümün
başkanı oldu. Türk Tarih Kurumu ve Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü aslî
üyesidir.
Çeşitli kongre ve toplantılara katılmak üzere,
Belçika, Japonya (üç ay), Tayvan, Almanya, Rusya, İsrail, Azerbaycan,
Yunanistan, Fransa ve Kazakistan’da bulundu. 1998-99 eğitim yılında Bişkek’teki
Kırgız-Türk Manas Üniversitesi Tarih Bölümü başkanlığı görevini yürüttü. 2000
yılı Eylül ayında Çeşme’de yapılan CIEPO’nun 14. sempozyumunun düzenlenmesinde
bulundu.
Çeşitli dergilerde çok sayıda makalesi
yayımlanmış olan Baykara, Türk hayatının iskân, yerleşme konuları; ‘şehir’ ve
‘şehircilik’, ‘medeniyet’ ve ‘kültür’
kavramlarının Türklerdeki durumu; Türk hayatının maddî kültür alanındaki
durumu, coğrafya ve özellikle tarihî coğrafya; Anadolu’nun ve Türk ülkelerinin
tarihi coğrafyası, XIX. ve XX. yüzyıllarda Türkiye tarihi; tarihinin değişim
süreci, Anadolu’daki Türk iskânının temelleri; Bizans’tan Türk devrine geçiş
süreci ve bunun esasları konularındaki araştırma ve incelemeleriyle tanındı.
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi ve aynı üniversitenin Atatürk
İlkeleri Bölümü başkanı olarak çalışmalarını sürdürdü. Türk Tarih Kurumu, Türk
Kültürünü Araştırma Enstitüsü üyesidir.
Makaleleri Yatağan, Hür Efe, Tarih
İncelemeleri Dergisi, Türk Yurdu, Kırım, Bilge, Erdem, Türk Dünyası
Araştırmaları Dergisi, Belleten, Ata, Yeni Asır, Arış, EÜEF. Tarih
İncelemeleri Dergisi, EÜEF. Tarih İncelemeleri Dergisi, Ege Mimarlık, Yeni
Türkiye, Türk Kültürü gibi dergi ve gazeteler ile Tanzimat’ta Şehir ve
Belediye (1992), 150. Yılında Tanzimat (1992), Vakıf Haftası Kitabı (1993) adlı ortak
kitaplarda yayımlandı. TDV İslâm Ansiklopedisine maddeler yazdı.
Alanıyla ilgili ulusal ve uluslararası sempozyumlara katılarak bildiriler
sundu.
“Türk tarihi kadar Türk kültürünün de eski ve
devamlı olması, bu konuda Orta Asya kültürü ile günümüz yaşayan kültürü
arasında bir bağlantı kurmayı mümkün kılıyor. Aradaki bu bağlantı, on yedi
kitap ve iki yüz civarında makale sahibi olan, siyasi tarihten çok sosyal,
kültürel, tarihî-coğrafya, şehir tarihi gibi konular üzerinde çalışan Tuncer
Baykara’nın çalışmalarında görülmektedir.” (Nilüfer Keskin)
ESERLERİ:
Denizli Tarihi II Kısım 1070-1429 (1969), İzmir Şehri ve Tarihi
(1974), Türk Devrim Tarihi (1981), Yatağan / Her Şeyi ile Tarihi Yaşatma Denemesi
(1984, Tokyo), Türkiye Selçukluları Devrinde Konya Şehri (1985), Millî
Mücadele (1985), Anadolu’nun Tarihi Coğrafyasına Giriş I: Türk Devrinde
Anadolu’nun İdarî Taksimatı (1988), Zeki
Velidî Togan (1989; Rusçası 1998), Anadolu’nun Selçuklular Devrindeki
Sosyal ve İktisâdî Tarihi Üzerinde Araştırmalar (1990), Osmanlı Taşra
Teşkilâtında XVIII. Yüzyılda Görev ve Görevliler - Anadolu (1990), Türk İnkılâp Tarihi
ve Atatürk İlkeleri (1991), Aydınoğlu Gazi Umur Bey (1991), Hınıs ve Malazgirt Sancakları Yer
Adları (1991), Osmanlılarda
Medeniyet Kavramı ve On Dokuzuncu Yüzyıla Ait Araştırmalar (1992), Tarih
Araştırma ve Yazma Metodu (1995), I.Gıyaseddin
Keyhüsrev (1997), Türk Kültürü Araştırmaları (1997), Türk Adının
Anlamı (1998, Rusçası 1999), Türkiye’nin Selçuklular Devrindeki Sosyal
ve İktisadi Tarihi (2000), Türk Kültürü Üzerine Makaleler - Türk
Kültürüne Bakışlar (2000), Türk Kültür Tarihine Bakışlar (2001), Türk
Kültürü (2003), Kız Kulesi Efsaneden Tarihi Gerçeğe (2004), Ben
Kendim Tarihçilik Yolunda Kırk Yıl (2004), Atatürk ve XX. Yüzyıl Türk
Tarihi Araştırmaları (2005).
HAKKINDA: A. R. Balaman (Türk Folkloru-Belleten,
1982, c. 2), M. Tuş (Tarih ve Toplum VII / 48, 1987), F. Kırzıoğlu (Türk
Kültürü (IX, 105), Nahide Şimşir / Osmanlı Taşra Teşkilatı (Türk Kültürü ,
Aralık 1991), N. Bilgi / Osmanlılarda Medeniyet Kavramı (Tarih ve Toplum,
Haziran 1992), T. Gökçe / Hınıs ve Malazgirt Sancakları Yer Adları (Türk
Kültürü, Ağustos 1996), G. Mat / Türk Adının Anlamı (Türk Kültürü, Kasım 1998),
Nilüfer Keskin (Virgül, sayı: 16, Şubat 1999), F. Çolak / Türkiye’nin Sosyal ve
İktisadî Tarihi (Türk Kültürü, Şubat 2001), S. Tutsak / Anadolu’nun Tarihî
Coğrafyası’na Giriş (Tarih İncelemeleri Dergisi, Ege Üniversitesi, VI / 1991),
G. Mat (Türk Kültürü, Kasım-Aralık 2004).
