Mutasavvıf-şair (D. 1779, Sarıgöl köyü /
Erzincan - Ö. 1848). Asıl adı Muhammed Hayyât Vehbi olduğu halde mesleğinden
dolayı Terzi Baba olarak tanındı. Öğrenim görmediği, hatta ümmi olduğu kanaati
yaygındır. Buna karşılık engin bir kültüre sahip olduğu, eserinden ve
hakkındaki rivayetlerinden anlaşılmaktadır. Tasavvufî eğitimini Mevlâna Hâlid-i
Bağdâdî halifelerinden Erzincanlı Abdullah Efendi’den aldı. Gençlik yıllarında
Kadirî tarikatına girerek manevi hayatını bu yolda devam ettirmiş, kırk yaşlarına
doğru Nakşibendi tarikatına girerek Mevlâna Halid-i Bağdadî’nin halifesi
olmuştu. Nakşibendî tarikatına girdikten sonraki halifeleri ve müridleri
arasında döneminin önemli kişileri ve bazı şairler de vardır.
Terzi Baba’nın tasavvufî konuları içeren “Kenzü’l-Fütuh”
adlı düzyazı (mensur) eseri, halifelerinden Hacı Hafız diye tanınan Şair
Mehmed Rüştü Efendi tarafından manzum bir risale haline getirilildi. 1869, 1912
ve 1979 yıllarında baskıları yapılan bu eserin sonunda Hacı Hafız ve Terzi
Baba’nın birer münâcatına da yer aldı.
ESERLERİ:
Mifftâhü’l-Kenz (yay. haz. Orhan Aktepe, 1997; Vehbi Yurt,
1995), Sıfat-ı Sübûtiyye Risâlesi.
KAYNAK: Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı
Müellifleri I (1972), Orhan Aktepe / Terzi Baba - Hayatı ve Miftâh-ı Kenz
(1979), Yakup Şafak / “Terzi Baba’nın Miftahu’l-Kenz’inin Aslı Manzum mudur?”
(Yedi İklim, Sayı: 54, Eylül 1993), Vehbi Yurt / Terzi Baba Hayyât Vehbî
el-Erzincanî - Hayatı ve Eserleri (1995), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye
Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
