Siyaset adamı, şair (D. 1272/1856,
Diyarbakır [Merkez] - Ö. 11 Ocak 1934, Diyarbakır). Tam adı Hacı Abdulhamid
Niyazi Çıkıntaş. Düzyazılarında Diyarbekirli Niyazi, şiirlerinde Niyazi
imzalarını kullandı. Öğrenimini Diyarbakır medreselerinde tamamladı. 1876’da
Vali Hatunoğlu Kurt İsmail Hakkı Paşa döneminde Nâfia Kalemine kâtip oldu.
Memurlukta yükseldiği gibi şair ve yazar kimliğiyle Diyarbakır Belediyesi
başkanlığına seçilerek bu görevini 1903 yılına kadar sürdürdü. Başkanlığı döneminde
padişah fermanıyla, Hicâz Demiryolu çalışmalarına yardımlarından dolayı bir
“Nikel Nişân” ile ödüllendirildi, kolera hastalığı mücadelede gösterdiği
başarıyla memurlukta yükselişini sürdürdü, bunları yeni ödüller izledi. Bu
yıllarda edebiyat ürünleri de yayımlandı.
Siyasi hayatta İttihadçıların karşı
safında yer aldı. Kaynaklar, Meşrutiyet yıllarında şehirdeki muhafazakârlarla
birlikte hareket ettiği, 1908 Meşrutiyetinin ardından “Şeriat İsteyenler”in
mazbatasına imza koyduğu iddiasıyla İttihadçılar tarafından sürgüne gönderilmek
istendiği, İzmir’den yurtdışına kaçtığı iddialarına yer vermektedir. Daha sonra
Diyarbakır’a döndüğü, Hürriyet ve İtilâf Fırkası’nın Diyarbakır Şubesini
kurduğu; son derece atak, girgin bir kişiliğe sahip olduğu, klasik edebiyatta
üstad sayıldığı da verilen bilgiler arasındadır.
ESERLERİ:
Âmid-i Sevdâ (Kara-Amid,
Diyarbekirli Niyazi adıyla, 1890), Cüz’-i-Evvel: Tahzîr (nazım ve nesir
birlikte), Divançe, Hatırât (yarım kalmıştır).
KAYNAKÇA: TDE Ansiklopedisi (c.2, 1977), Ş.
Beysanoğlu / Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları (c. 2, 1997, s. 236-237), İhsan
Işık / TEKAA (2006) - Diyarbakır Ansiklopedisi (2013).
