Sosyolog, siyaset bilimci. 1946, Göteborg / İsveç doğumlu. Bir süre CHP yöneticileri arasında yer alıp daha sonra AK Parti’den milletvekili olan Prof. Dr. Haluk Özdalga eşidir. Türkiye’ye 1970’lerin başında gelen Elisabeth Hanım, ODTÜ’de MEB burslusu olarak okudu. Mübeccel Kıray’ın derslerine devam etti. Doktorasını Göteborg Üniversitesi’nden aldı. Doktora tezi, CHP üzerineydi. 1983'ten itibaren ODTÜ Sosyoloji Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1999-2002 arasında İstanbul'daki İsveç Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'nü yürüttü.
Prof.
Özdalga, Din sosyolojisi alanında yaptığı araştırmalarla tanınmıştır. Özellikle
Alevilik ve Fethullah Gülen hareketiyle de ilgilendi. 9. Abant Aydınlar Platformuna
katılan yazarlar arasında yer aldı. Türkiye’deki başörtülü kadınların sorunları
hakkında yazdığı yazılar ve kitaplarla ilgi topladı.
“Özdalga’nın Türkiye’de din, laiklik ve dinsel akımlar konularına yaklaşımında, hiç kuşkusuz, bu konularda yazan başkalarına nazaran bazı üstünlükleri var. Bu üstünlüklerin kuşkusuz başlıcası, elindeki konulara İsveç’te yetişmiş bir sosyal bilimci olarak hem “dışarıdan”, hem de meslek yaşamının büyük bölümünü bir Türk üniversitesinde geçirmiş biri olarak “içeriden” bakabilmesi. Bu üstünlük ya da derinlik, sanıyorum Özdalga’nın “Sivil Toplum ve Düşmanları” başlıklı makalesinden aktardığım şu analizde ifadesini buluyor: “Kemalizm’in sivil toplumun büyümesine katkıda bulunması kadar buna mani olması gibi, İslamcılık da karşıt eğilimlerin taşıyıcısıydı. İslam adına şekillenen örgütlerin her yönü veya her örgüt, demokratik bir toplumun gelişimine ters değildir... İslamcı hareketin çoğulcu ve dinamik yönlerine gözlerini kapayan ve onun sadece olumsuz, cemaatçi yönlerine odaklananlar, yaşayabilir bir sivil toplumun önündeki engellerin oluşumuna dolaylı yoldan katkıda bulunurlar. Bu yoldan, mücadele etmeyi amaçladıkları o İslamcılar kadar sivil toplumun düşmanlarıdır... Sivil toplum ve demokrasiyle ilgili ideolojik çekişmelerin anlaşılmasının anahtarı, yalnızca laiklik yanlıları ve İslamcılar arasında var olan mücadelede değil, aynı zamanda ve belki daha da çok İslamcıların kendileri arasındaki mücadelede bulunmalıdır.” (s. 87-88) 1997 yılında yazılan bu satırlarda Türkiye’deki İslamcı hareketin sonraki gelişiminin ipucunu bulmak mümkün.” (Şahin Alpay)
ESERLERİ:
Batı ve Orta Asya’da Nakşibendiler (İngilizce, 1994), Modern Türkiye’de Örtünme Sorunu Resmi Laiklik ve Popüler İslam (The Veiling Issue, Oficial Secularism and Popular Islam in Modern Turkey, 1998), Alevi Kimliği (Tolsson ve C. Raudvere ile birlikte, çev.: Bilge Kurt Torun, Hayati Torun, 1999), Sivil Toplum, Demokrasi ve İslâm Dünyası (Sune Persson ile birlikte, çev.: Ahmet Fethi, 1999), Türkiye ve Ortadoğu’da Sufilik, Müzik ve Toplum (İngilizce, 2001) İslamcılığın Türkiye Seyri (çev. Gamze Türkoğlu, 2006), Late Ottoman Society. The Intellectual Legacy [Geç Osmanlı Toplumu - Entelektüel Miras] (editör olarak, Routledge Curzon, Londra, 2005).
KAYNAKÇA: Taha Akyol / Başörtüsü (Milliyet,
22 Şubat 1998), Ahmet
Yaşar Ocak / Makalelerden Oluşan Bir Yapıt: Alevi Kimliği (Cumhuriyet Kitap,
10.6.1999), Nuriye Akman / Gülen Genç Aktivistlere Şiddete
Dayanmayan Yollar Öneriyor (Zaman, 8.6.2003), Şahin Alpay /
“İslamcılığın Türkiye Seyri” (Zaman, 2
Eylül 2006), Ayşen Gür / Türkiye’de İslamcılık (Hürriyet Keyif eki, 20.8.2006),
İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Ünlü Fikir ve Kültür Adamları
(Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 3, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous
People (2013), Elisabeth Özdalga / Başörtülü kadın mücadelesinde yalnız
bırakıldı (Zaman, 22 Eylül 2008).
