Şair ve yazar (D. 16 Kasım 1942,
Yeşilyuva / Acıpayam / Denizli - Ö. 10 Ekim 2007, İran). İlkokulu Yeşilyuva’da,
ortaokulu Acıpayam ve Yeşilova ilçelerinde okudu. Ankara Maliye Okulu (1963)
mezunu. 1963 yılında Denizli Defterdarlığında başladığı memurluğunu Maliye
Bakanlığının muhtelif birimleri ile Nevşehir Ürgüp Belediyesinde çeşitli
görevler alarak emekliye ayrıldı. Emekli olduktan sonra Ürgüp (Nevşehir)
Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı (1978-79), Ege Basın Birliği Genel Başkan
Yardımcılığı (1989-92) gibi görevlerde bulundu. EGAY-DER kurucuları arasında
yer alarak, bir süre bu derneğin genel başkanlığını yaptı. Ayrıca Folklor
Araştırma Kurumu, Denizli Halk Kültürü Araştırma ve Eğitim Kurumu, İLESAM,
Türk-Makedonya Dostluk Derneği, Türk-Moldova Dostluk Derneği üyesidir.
1965 yılından itibaren şiir,
röportaj, araştırma ve inceleme yazıları Pamukkale, Hizmet, Ticaret ve
Ekonomi, Denizli, Türk Ocağı, Nevşehir Lale, Tebessüm Mizah Dergisi
(sahibi, 6 sayı, 1985-86), İktisadi Araştırma, Ozan Ağacı, Tarla, İkide Bir,
Yatağan, Karizma, Denizli Ticaret Odası vd. gazete ve dergilerde
yayımlandı. Kendisi de Denizli’de Tebessüm adlı bir mizah dergisi
çıkardı (1985-86, 18 ay, 6 sayı).
1990-92 yılları arasında TRT 1 ve
2 kanallarına müzik ve sahur programları hazırladı. 1993’ten itibaren Denizli
yerel televizyonlarında kültür programları hazırlayıp sundu. Denizli folkloru
ve tarihi üzerine yaptığı araştırmalarla tanındı. 1993’te Denizlili
Meşhurlar adlı kitabıyla Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel
Müdürlüğünün açtığı Anadolu Basınını Özendirme Yarışmasında ikincilik ödülünü
aldı. 1998 yılında Folklor Araştırma Kurumunun Türk Halk Kültürüne Hizmet
Ödülüne layık görüldü.
Şükrü Tekin Kaptan, 10 Ekim 2007 tarihinde
İran gezisi sırasında uykuda iken kalp krizinden öldü, cenazesi yurda
getirilerek, 13 Ekim 2007 günü Denizli Asri Mezarlık’ta toprağa verildi.
Şükrü
Tekin Kaptan’ın Mezartaşı Kitabesi:
“Bu dünyaya geldinse eğer,
Koyman
gerek mutlak bir eser,
Gelirsen
arada bir buraya,
Bir
fatiha, üç ihlâs yeter.”
“Kaptan nihayet en önemli ve en
değerli eserini vermiştir. Bu ‘Denizli’nin Halk Kültürü Ürünleri’ adını verdiği
güldestenin birinci cildidir. Bu eserinde Kaptan, Denizli yöremizin halk
kültürü (folkloru) ile ilgili hemen hemen bütün konulardaki derlemelerine yer
vermiştir. Maddi folklor ürünlerinin yanında halk edebiyatı, müzik ve oyunlar
da eserin muhtevasında yer almaktadır. Hatta, bazı Denizli türkülerinin
sözlerinin yanında notalarına da yer vermek suretiyle Kaptan, bu alandaki
hizmetin en büyüğünü yapmıştır.” (İrfan Ünver Nasrattınoğlu)
ESERLERİ:
Şiir: Hep Senin
İçin (1967).
Araştırma-İnceleme: Deniz-li’nin
Halk Kültürü Ürünleri I-II (1988-2003), Denizli’de Adet ve Gelenekler (1988),
Yeşilyuva’da Ayakkabıcılık ve Tarihi (1989), Gönül Sultanları /
Denizli’de Türbeler ve Yatırlar (1993), Millî Mücadele’de Denizli ve
Kitabeleri (1995), Gülme ve Güldürmenin İnsan Sağlığı Üzerindeki
Etkileri (1996), Şifa Kaynaklarımız / Denizli’de Kaplıca, Ilıca ve
Şifalı Sular (1997), İki Lehçe-Bir Türkçe (1998, 25 sayfa), Gagauzya
Hem Türkiye’de Sözün Özü Atalar (1999), Türk Kurtuluş Savaşı’nda
Denizlili Önderler I-II (2000), Dünden Bugüne Benim Köyüm Yeşilyuva (2000),
Denizli Kitabeleri (ayrı basım, 2000), Sazının Telinden Gönül
Sesinden Halk Ozanı Ali Taş (2001), Denizli (Osmanlıca’dan sad.,
Mehmet Kaya ile, 2001), Çivril ve Yöresi’nde Yörük Kültürü (2001), Bulgaristan
Türk Halk Kültürüne Yörük Etkileri (2001), Ermenistan’da Yörük Kültürü (2001),
Denizlili Pehlivanlar (2001), Denizli Hakkında Yazılan Kitaplar
Bibliyografyası (2001), Denizlili Meşhurlar (2002), Yörük ve
Türkmenlerde Günler ve Hayvanlarla İlgili Olarak Sürdürülen Batıl İnanmalar (2002),
Gagauzyayı Vatan Eyleyen Oğuzlar (2002), Egeli Bir Ozan Ali Taş (2002),
Yatağan’dan Millî Mücadele Hareketine Katılanlar (sempozyum bildirisi,
2002).
Sadeleştirme: Tarihi,
Coğrafi, İçtimai, Sıhhi, İktisadi, Nokta-i Nazarlardan Denizli (Dr. Kemal
Şakir’den, Mehmet Kaya ile, 2002).
Ayrıca çeşitli derlemeler de
hazırladı.
KAYNAKÇA: Hep
Senin İçin-1 (Yeni Yayınlar Bibliyografya Dergisi, Ekim 1967), Prof. Dr. Tuncer
Baykara (EÜ Edebiyat Fakültesi Tarih İncelemeleri Dergisi, 1991), İrfan Ü.
Nasrattınoğlu (Türkiye, Ağustos 1999), İsa Kayacan (Belde, 3.7.2002), Atilla
Doğan (Türkiye, 26.9.1987), Prof. Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu (Türkiye,
Ağustos 1988), Atilla Doğan (Zaman, Ağustos 1999), Kerim Özbekler (Türkiye,
Ocak 1989), MEB Tebliğler Dergisi, 5.12.1988), M. Kemal Sağlam (Hizmet, Ekim
1997), Devrim gazetesi (16.12.2002), Ozan Nihat Sönmez / Şükrü Tekin Kaptan Bey
(Hizmet, şiir, 14.5.1996), Günümüz Türkiye’sinde Kim Kimdir (1998), Şükrü Tekin
Kaptan ve Egay-Der (Size, Ocak 2004), Fatma Uçarlar’ın Şükrü Tekin Kaptan’a
Yazdığı Şiir (Tasvir, 18.2.2004), Tebessüm Mizah Dergisi (Tercüman, 11.4.1986),
Kerim Özbekler / Denizli’nin Halk Kültürü Cilt 1 (Türkiye, Ocak 1989),
Geçmişten Geleceğe Kültür Köprüsü (Zaman, 18.3.1997), Osman Nuri Boyacı-Ferah
Işık (Hürriyet, 11.5.2003), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür
Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009), Denizlili Araştırmacı-Yazar Kaptan sade
törenle toprağa verildi (sondakika.com, 13.10. 2007), Türkiye Kültür ve Sanat 2008 Yıllığı (2008), Dr. Şükrü
Tekin Kaptan (yesilyuvalim.tr, 14 Şubat 2008).
16.11.1942 tarihinde Denizli
İlinin Acıpayam ilçesine bağlı Yeşilyuva kasabasında doğdu. İlkokulu doğum
yerinde, orta okulu Acıpayam ve Yeşilova ilçelerinde okuyan Şükrü Tekin Kaptan,
parasız yatılı sınavı ile girdiği “Ankara Maliye Okulu” nu 1963 yılında
bitirdi.1963 yılında Denizli Defterdarlığında stajyer memur olarak çalışmaya
başladı. Sonra sırasıyla; Maliye Tahakkuk Vergi Memuru (1963-1965), Mal Müdürü
( 1967), Vergi Kontrolörü (Denetmen- 1968-974), Belediye Hesap İşleri Müdürü
(1974- 1978), Belediye Döner Sermaye Sorumlu Saymanı (1974-1978), Ticaret ve
Sanayi Odası Meclis Başkanı (1978-1979), Sosyal amaçlı kuruluşların yönetim
kurulu başkanı (1976-2005), Ürgüp Gıda Sanayi Turizm ve Ticaret A. Ş. Muhasebe
Müdürü (1974-1979), Ege Basın Birliği Genel Başkan Yardımcısı (1989- 1992),
Halk Kültürü Araştırma ve Eğitim Kurumu Kurucu ve Genel Başkanı (1997-1999),
kısa adı Yaz- Ar- Bir olan Egeli Araştırmacılar ve Yazarlar Birliği Genel
Başkanı ( 2002-2006) olarak görev yaptı. 1967 yılında Ankara Maliye Bilimler
Muhasebe ve Yüksek Okulu ön lisans bölümünden ayrılan; “Tebessüm Mizah”
dergisini (1985-1986) yayınlayan, 1965 yılında Pamukkale gazetesinde yazmaya
başlayan pek çok derginin Denizli Temsilciliği yanında, Mali Müşavirlik, serbest
muhasebecilik görevleri yanında, ticaretle de uğraşan Şükrü Tekin Kaptan,
değişik radyo ve televizyon kuruluşlarında programlar hazırlayıp sundu. Onlarca
sempozyum, konferans, panel gibi etkinlikler tertipleyerek, kültür ve eğitim
ağırlıklı programlara konuşmacı olarak katıldı. Özellikle Türk Halk Kültürünün
kaynaklarına inip, yüzlerce bilgi ve belgeyi gün ışığına çıkararak bu araştırma
ve incelemelerini kitap halinde yayınlamak suretiyle, kaynak eserlerin ortaya
konuluşunu sağladı. Bazı eserleri Milli Eğitim Bakanlığınca öğretmen ve
öğrencilere yardımcı eser olarak tavsiye edildi. Şiirleri, röportajları,
araştırma - inceleme yazıları, makale ve mizah eserlerinin yanında, mesleki-
ekonomik konulardaki yazılarıyla da dikkat çeken Şükrü Tekin Kaptan’ın, eserlerinden
pek çok mezuniyet, doktora yüksek lisans tezi hazırlayan fakülte ve yüksek okul
öğrencileri yanında, eğitim mensupları, araştırmacılar, yazarlar ve uzmanların
yararlandıkları kitaplarından bazıları şunlardır: - Hep Senin İçin
(şiirler-1-1967), Denizlinin Halk Kültürü Ürünleri ( C.1-1988), Denizlide
Gelenek ve Görenekler, (1988-Sempozyum Bildirisi ), Gönül Sultanları Denizli’de
(Türbeler- Yatırlar- 1993), Şifa Kaynaklarımız (Denizlide Kaplıca, Ilıca ve
Şifalı Sular-1997), Denizlili Meşhurlar (2002, Denizlinin Halk Kültürü Ürünleri
(C.2-2003), Elma Şekeri (Ocak 2004), Kurtuluş Savaşında Denizlili Önderler (
Mayıs 2004), Gönül Sultanları Denizlide (Türbeler ve Yatırlar, 2. baskı, Eylül
2005), Denizli Halk Türküleri ve Oyun Havaları (Şubat 2007). Ayrıca
Yaz-Ar-Bir’in doğrudan veya değişik kuruluşlarla ortaklaşa düzenlediği
Sempozyumlara sunulan bildirilerin kitap haline getirilmesi çalışmaları da
Şükrü Tekin Kaptan’ın önemli ve kalıcı hizmetleri arasında yer aldı. “Denizlili
Meşhurlar” adlı araştırmasıyla, Başbakanlık Basın -Yayın ve Enformasyon Genel
Müdürlüğü’nün, Anadolu Basını Özendirme Yarışmasının Araştırma ve İnceleme dalında
2’lik ödülü ve Folklor Araştırmaları Kurumunun “Türk Halk Kültürüne Hizmet
Ödülü” başta olmak üzere onlarca ödülün sahibi, merkezi Azerbaycan’da bulunan
Asya Üniversitesince “Fahri Doktora” payesi alan Şükrü Tekin Kaptan
incelemelerde bulunmak üzere gittiği İran’da 11. 10.2007 tarihinde vefat etti.
Türkiye’ye getirilerek memleketi Denizli de toprağa verildi. ŞÜKRÜ TEKİN
KAPTAN’IN MEZARTAŞI KİTABESİ Bu dünyaya geldinse eğer, Koyman gerek mutlak bir
eser, Gelirsen arada bir bura, Bir fatiha, üç ihlâs yeter. Çok çalıştı görmedi
vefa, Yükünde kültür denen kaya, Taşıdı, yapmadı yağcılık, Doğru oldu, görmedi
vefa. Çalıştı yoruldu, yurt için, Anlaşılmadı, neden niçin, Menfaatin olduğu
yerde, Kul olmadı, bunun için. Maliyeci, Ekonomist idi, Araştırmacı –Yazar idi,
Toplumcu, folklorcu idi, Hepsine “Allah razı olsun” dedi. (25 Aralık 2001,
Denizli)
KAYNAK: Dr. Şükrü Tekin Kaptan (yesilyuvalim.tr,
14 Şubat 2008).
