Çek
asıllı Fransız edebiyatçı - romancı, öykü, deneme yazarı (D. 1 Nisan 1929, Prag
/ Çekoslovakya - Ö. 11 Temmuz 2023,
Paris / Fransa).
Milan
Kundera, orta sınıf bir ailenin ikinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası
Ludvík Kundera (1891-1971), 1948-1961 yılları arasında Brno Müzik Akademisi
müdürlüğü yapmış olan, ünlü müzikolojist ve piyanist Leoš Janáček'in
öğrencisiydi. Bir şâir olan Ludvik Kundera, Milan Kundera'nın kuzeniydi.
Küçük
yaşta piyano çalmayı öğrendi. Tüm eserlerinde müziği belirleyici bir unsur
olarak kullanır. 1945 yılında henüz bir lise öğrencisiyken, Rus şair Vladimir
Mayakovski'nin bir şiirini tercüme etti. Muhtemelen kuzeninin etkisiyle ilk
lirik şiirlerini de bu dönemde kaleme aldı. Bunlardan biri 1946'da Mladé Archy
başlıklı dergide yayımlandı.
Lise
öğrenimini Brünn'de bitirdikten (1948) sonra, Charles Üniversitesi Güzel
Sanatlar Fakültesi'nde, edebiyat ve estetik üzerine eğitim gördü.
II.
Dünya Savaşı'nın sonunda Komünist Parti'ye üye oldu. Ancak 1948'in şubat ayında
partiden çıkarıldı. 1950 yılında da bir diğer Çek yazar Jan Trefulka Komünist
Parti'ye karşı faaliyetlerde bulunmaktan, partiden uzaklaştırıldı. Trefulka o
günlerde gerçekleşen olayları 1962 yılında yazdığı Pršelo jim štěstí (Onlardan
Yükselen Mutluluk) romanında anlattı. Kundera'ysa o günlerde başına gelenleri
bir şaka olarak görmüş olacak ki, partiden çıkarılma sürecinde başına gelenleri
anlattığı kitabının ismini Žert (Şaka) koydu. 1956 yılında Komünist Parti'ye
tekrar giren Milan Kundera, 1976 yılında Václav Havel gibi ünlü yazarlar ve
sanatçılarla birlikte ikinci kez partiden ihraç edildi.
1968'de
Rusya’nın Çekoslavakya’yı işgalinden sonra, Prag Müzik ve Sanatlar Akademisi'ndeki
görevinden uzaklaştırıldı. Politik baskılara dayanamayan Kundera, Fransa'ya göç ederek 1981 yılında Fransa
vatandaşı oldu. 1979 yılında yazdığı "Gülüşün ve Unutuşun" kitabının
yayınlanmasının ardından Çekoslovak hükûmeti Kundera'yı vatandaşlıktan çıkardı.
Ünlü
yazar Kundera'nın son kitabı Bir Buluşma, 2009 yılında yayınlandı ve 2010
yılında Türkçeye tercüme edildi.
Ülkemizde
en çok Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği adlı
eseriyle tanınan Milan Kundera’nın birçok eseri Fatih Özgüven, Zehra Gencosman, Ayça Sezen gibi
çevirmenler tarafından Türkçe’ye kazandırılmıştır.
Vefatı:
Milan
Kundera, uzun süren rahatsızlığının ardından 11 Temmuz 2023 günü Paris'teki
evinde vefat etti. Vefatı memleketi Brno'daki Milan Kundera Kütüphanesi sözcüsü
tarafından basına duyuruldu.
Eserlerini
1993 yılından beri Fransızca olarak kaleme almış ve hayatını Paris'te sürdürmüş
olan Kundera, ölümünden önce yaşayan son varoluşçu olarak nitelendirilirmiştir.
Tüm
akademik hayatını, Paris'in seçkin üniversitesi École des hautes études en
sciences sociales'de geçirmiştir.
Türkçeye
Çevrilen Bazı Kitapları:
Jacques
İle Efendisi (2013)
Perde
Yedi Bölümlük Bir Deneme (2015)
Şaka
(2015)
Gülüşün
ve Unutuşun Kitabı (2016)
Saptırılmış
Vasiyetler (2018)
Gülünesi
Aşklar(2018)
Varolmanın
Dayanılmaz Hafifliği (2019)
Kimlik
(2019)
Roman
Sanatı (2019)
Ölümsüzlük
(2019)
Ayrılık
Valsi (2023)
Ödülleri:
1980
yılında Gabriel Garcia Marquez'in aldığı Commonwealth Ödülü'nü,
1981
yılında Tennessee Williams'la paylaştı. En bilinen romanı Varolmanın Dayanılmaz
Hafifliği, 1988 yılında Philip Kaufman tarafından sinemaya uyarlandı.
1983
yılında Michigan Üniversitesi tarafından fahrî doktora unvanı verildi Kundera
1985
yılında da Kudüs Ödülü'ne layık görüldü.
KAYNAKÇA:
Milan
Kundera'ya ödül (yenisafak.com, 21 Ekim 2007), Usta yazar Milan Kundera
hayatını kaybetti (yenisafak.com.tr, 12.07.2023), Milan Kundera kimdir, öldü
mü? (cnnturk.com, 21.08.2023), Yazar Milan Kundera kimdir? (ntv.com.tr, 21.08.2023),
Milan Kundera Kimdir? - En Sevilen ve En Çok Satan Kitapları (canyayinlari.com,
amazon.com.tr, kidega.com, kitapyurdu.com,
idefix.com, dr.com.tr, 26.08.2023).
