Talib (Mehmed)

17. Yüzyıl hukukçu ve şairlerinden (D. ?, Diyarbekir - Ö. 1706, Erzurum). İsmi Mehmed olup, Türkçe şiirlerinde "Talib", Farsça şiirlerinde "Azîm" mahlaslarını kullandı. Döneminin tanınmış şairlerindendi. Babası Mustafa Efendi, Diyarbekirli Molla Çelebi'den okumuş ve Şeyh Aziz Mahmud Ürmevî hazretlerine intisap etmişti. Şeyhin, 1048 (M. 1638) senesinde Sultan Murad tarafından şehrimizde idam ettirilmesi üzerine Mustafa Efendi de Diyarbekir 'i terk ederek Bursa'ya gidip yerleşmiştir. Oğlu Talib de babası ile birlikte gittiğinden, Beliğ ve Mehmed Siraceddin tezkirelerinde bir yanlışlık eseri olarak bu şairimizin doğum yeri Bursa olarak gösterilmiştir.

Talib, Bursa'da tahsilini tamamladıktan sonra 1685'te "dâhil" Müderrisi olarak Arapça okutmaya başlamış, 1696 yılında ise "sahn" payesine yükseldi. 1702 de Kütahya Kadısı oldu. Üç sene sonra Erzurum Naibliğine tayin edildi. Bu vazifede iken H. 1118 (M. 1706) tarihinde vefat etti. Talib'in mürettep divanı vardır. Arapça ve Farsça şiirler de yazmıştır.

"Çeşm-i insâf kadar kâmile mizân olmaz / Kişi noksanın bilmek gibi irfân olmaz" beytinin meşhur olduğu gazelini örnek veriyoruz.

KAYNAK: Eşa, Şevket Beysanoğlu / Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları (2. bas. 1996, c. 1, s. 155-157), İhsan Işık / Diyarbakır Ansiklopedisi (2013) - Geçmişten Günümüze Diyarbakırlı İlim Adamları Yazarlar ve Sanatçılar (2014) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2015).