Takiyettin Mengüşoğlu

Felsefeci

Doğum
Ölüm
Diğer İsimler
Takiyettin Temüralp

Felsefeci (D. 1905, Malatya - Ö. 1984, İstanbul). İlk soyadı olan Temüralp’i 1937’de mahkeme kararıyla değiştirdi. 1928’de Sivas Lisesi’ni bitirdikten sonra Avrupa’da eğitim almak için açılan sınavı kazanıp Almanya’ya gitti. Göttingen ve Berlin üniversitelerinde çeşitli hocalardan fizik, kimya, felsefe, mantık, fizyoloji, psikoloji, tarih gibi birçok alanda ders aldı. Aynı zamanda Latince ve Grekçe öğrendi. Döndüğünde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nde asistan olarak göreve başladı (1937). Aynı üniversitede doçent (1942) ve profesörlüğe (1959) yükselerek Sistematik Felsefe Kürsüsü’nün başına geçti. Bir dönem Tübingen Üniversitesi’nde misafir profesör olarak ders veren Mengüşoğlu, 1978 yılında emekli oldu.

Profesör Mengüşoğlu’nun makaleleri Yeni Nesil, Felsefe Arkivi (1952-57), Anadolu Araştırmaları (1965) dergileri ile İstanbul Üniversitesi Bülteni’nde yayımlandı. Kendisi gibi felsefeci olan eşi Tomris Mengüşoğlu ile evliliğinden iki çocuğu vardır.

ESERLERİ:

Über die Grenzen der Erkennbarkeit bei Husserl und Scheler (Husserl ve Scheler’de Bilinebilirliğin Sınırları Üstüne, 1937), Kant ve Scheler’de İnsan Problemi (1949), Felsefeye Giriş (1958), Değişmez Değerler Değişen Davranışlar (1965), Felsefî Antropoloji (1971), Fenemonoloji ve Nicolai (1976), İnsan ve Hayvan, Dünya ve Çevre (İnsan ve Hayvanın Varlık Yapısında Ortaya Çıkan Zıt Fenomenler, 1979).

ÇEVİRİ: Almanya’da Yeni Ontoloji Cereyanı (Nicolai Hartmann’den, 1946), İnsan, Kâinattaki Yeri (Max Scheler’den, 1947), Felsefenin Temel Disiplinleri (Heinz Heimsoeth’ten, 1952), Immanuel Kant’ın Felsefesi (Heinz Heimsoeth’ten, 1967), Mantık (Bruno van Freytag Löringhoff’tan, 1973).

KAYNAKÇA: Uluğ Nutku / Takiyettin Mengüşoğlu Üzerine (Doğa ve Bilim, sayı:16, 1984), Oruç Aruoba / Bir Felsefecinin Ardından (Milliyet, 12.2.1984), Arslan Kaynardağ / Mengüşoğlu’nun Ardından (Cumhuriyet, 17.3.1984), M. Hayrettin Abacı / Mengüşoğlu Öldü (Yeni Malatya, 11.2.1984), H. İbrahim Işık / Yitirdiğimiz Büyük Felsefe Eğitimcisi (Öğretmen Dünyası, 6.1.1985), Arslan Kaynardağ / Felsefecilerle Söyleşiler (1986), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Ünlü Fikir ve Kültür Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 3, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), İonna Kuçuradi / Yüzyılımızda İnsan Felsefesi: Takiyettin Mengüşoğlu Anısına (1997), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999).

 

 

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör