Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yönetmen, seslendirme sanatçısı (D. 13 Ağustos 1930, İstanbul - Ö. 26 Eylül 2003, Ankara). Sanatçı Esin Afşar'ın eski eşidir. Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Yüksek Bölümü’nden 1953'te mezun oldu. Henüz okulunu bitirmeden oyunlarda rol almaya başlayan usta sanatçı, 45 yıllık sahne hayatında 100 civarında oyunda, birçok film ve dizide rol aldı.
TRT'de "Radyo Tiyatrosu" programlarında unutulmaz karakterler çizen Afşar, sayısız seslendirme yaptı. 1980 yılında Peter Stein'in davetiyle Berlin'e giderek orada sergilenen oyunlarda oynadı. Sanatçı, Türkiye'ye dönerek Devlet Tiyatroları'ndan emekli olduktan sonra Ankara Sanat Tiyatrosu (AST) bünyesinde sanat hayatını sürdürdü. İstanbul Şehir Tiyatroları'nda da sahneye çıktı. Kerim Afşar, sanatçı Esin Afşar'ın eski eşidir.
Bir süre sonra tekrar Devlet
Tiyatrolarının talebi üzerine kuruma dönen Kerim Afşar, 71. Dil Bayramı'nın
kutlandığı gün yaşamını yitirdi. Türkçeye, Mustafa Kemal ve O'nun Dil Devrimine
olan bağlılığı, eşi Leyla Afşar'ın Dil Derneği'yle ortak çabası sonucu; Kerim
Afşar’ın Türk tiyatrosuna verdiği emeği ve sanatçı kimliğini gelecek kuşaklara
aktarmak amacıyla eşi Leyla Afşar’
Kerim Afşar, 2002 'de Uğur Mumcu'nun yazılarından derlenen "Bugün Ne Yazsam?" oyunu Ankara'da sahnelendikten sonra 5 il ve ilçeye turneye çıkacaktı. Büyük Tiyatro'daki ilk oyun öncesi öğrencileri ve dostlarının "kendinizi iyi hissetmiyorsanız, turneye çıkmayın" sözüne karşı Kerim Afşar: "Ben ölürsem sahnede ölürüm" şeklinde yanıt vermişti.
1953 yılında Shakespeare'den Arthur Miller'e kadar birçok yapıtta önemli roller üstlendiği Devlet Tiyatrosu'na katılan Afşar, Muhsin Ertuğrul'un öğrencisiyken 1951'de Cyrano de Bergerac'ta D'artanyan rolünü oynadı. 1980 yılında da Peter Stein yönetiminde Berlin Oyuncuları ile Berlin Schaubühne Tiyatrosu'nda gerçekleştirilen 'Giden Tez Geri Dönmez', 'Keşanlı Ali Destanı' ve 'Kurban' oyunlarında oynadı.
1983'te Devlet Tiyatrosu'na dönen ve çeşitli oyunlarda yönetmenliğinin yanı sıra, dublaj çalışmaları da yapan Kerim Afşar, 'Çalıkuşu', 'Yılan Soyu', 'Arkadaş', 'Mine' adlı filmlerde rol aldı.
Gazeteci İlhan Selçuk'un "ses ustası", Uğur Mumcu'nun da "Kerim Atatürk" diye nitelendirdiği Kerim Afşar, hastalığına aldırmadan, 2002 Ocağında yapılan “Adalet ve Demokrasi Haftası” etkinliklerinde son kez sahneye çıktı ve çok yakın arkadaşı Uğur Mumcu’yu canlandırdı.
26 Eylül 2003’te, 71. Dil Bayramının kutlandığı gün, yaşamını yitirdi. Türkçeye, Dil Devrimine, Mustafa Kemal’e tutku ölçüsünde bağlıydı. Kerim Afşar’ın eşi Leyla Afşar ile Dil Derneği birlikte düzenledikleri ödülle, ustayı geleceğe taşıma kararı aldılar.
Kerim Afşar, 14 Kasım 1988 gecesi, “Yaşasın Edebiyat” adlı oyununu Devlet Tiyatroları, Ankara Tiyatro Müdürlüğünün katkısıyla Orhan Veli’nin 38. ölüm yıldönümünde Dil Derneği için oynadı. Afşar, bu oyunla Ankaralı sanatseverlerin, bir yaşındaki Dil Derneği’ni yakından tanımasını, dernekle ilgilenmesini ve derneğe bağış yapılmasını sağladı.
Kerim Afşar, Ankara Başkent Üniversitesi Hastanesi'nde 2003 yılında vefat etti. Kerim Afşar için ilk tören, uzun yıllar çalıştığı Ankara Sanat Tiyatrosu'nda düzenlendi. Afşar'ın cenazesi, daha sonra Büyük Tiyatro'ya getirilerek sahnedeki yerine konuldu. Büyük Tiyatro'da düzenlenen törende, sanatçının hayatının kendi ağzından anlatıldığı bir belgesel sunuldu. Burada bir konuşma yapan Kültür ve Turizm Bakanı Erkan Mumcu, Afşar'ın yakınlarına ve tüm sanat camiasına başsağlığı dileğinde bulundu. Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Lemi Bilgin de, yeri doldurulamayacak bir ustayı kaybettiklerini söyledi. Bilgin, ''1930 yılından bu yana sadece ve sadece tiyatroya adanmış, onurlu bir hayat için ne söylenebilir?'' diyerek duygularını dile getirdi. Afşar'ın damadı, oyuncu Talat Bulut ise hayatı boyunca hep kıskandığı bir insanı, ölümünde bile yine kıskandığını söyledi. Gözyaşları içinde konuşan kızı Pınar Afşar Bulut da, Kerim Afşar'ın kızı olmaktan gurur duyduğunu belirtti. Afşar'ın cenazesi, törenin ardından, çiçekler ve alkışlarla gözyaşları içinde son kez tiyatrodan uğurlandı. Büyük Tiyatro'daki cenaze törenine, Afşar'ın ailesi ve yakınlarının yanı sıra eski TBMM Başkanı Hikmet Çetin, Çankaya Belediye Başkanı Haydar Yılmaz, eski bakanlardan Nahit Menteşe, Cumhuriyetçi Demokrasi Partisi Genel Başkanı Yekta Güngör Özden, Rutkay Aziz, Ayten Gökçer ve Rüştü Asyalı'nın da aralarında bulunduğu çok sayıda sanatçı da katıldı. Afşar'ın cenazesi, Kocatepe Camii'nde öğleyin kılınan cenaze namazının ardından Cebeci Asri Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Kerim Afşar’ın ismi, Mersin Mezitli’de bir parka verildi. Mezitli Belediyesi’nce Viranşehir Mahallesi’nde yaptırılan ve Kerim Afşar’ın ismi verilen parkın açılışını ise, ünlü oyuncu Altan Erkekli yaptı.
Aldığı Ödüller:
1987 Dil Derneği ödülü
2001 Fonetik Derneği ödülü
2001 Antalya Altın Portakal Film Festivali “Yıldırım Önal Ödülü”,
2002 Ankara Film Festivali, Sanat Çınarları Ödülü,
2002 Toplumsal Araştırmalar Kültür Ve Sanat Vakfı 7.Tiyatro ödülü
2002 Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali Onur Ödülü
Rol Aldığı Tiyatro Oyunları:
Kayıplar: Ariel Dorfman - Ankara Sanat Tiyatrosu - 1998 - Yöneten: Rutkay Aziz
Kuvayi Milliye Destanı: Nazım Hikmet - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1995
Galilei'nin Yaşamı: Bertolt Brecht - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1990
Buzcu Geliyor: Eugene O'Neill - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1988
Yaşasın Edebiyat: Sait Faik Abasıyanık\\Aorhan Veli - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1986
My Fair Lady: Alan Jay Lerner - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1976
İnsandan Kaçan: Moliere - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1976
Tarla Kuşuydu Juliet: Efraim Kişon - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1975
Küheylan: Peter Shaffer - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1974
Bağdat Hatun: Güngör Dilmen - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1973
Hastalık Hastası: Moliere - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1972
Romeo Juliet): William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1971
Becket Yahut Tanrılarının Şerefi: Jean Anouilh - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1971
Cadı Kazanı: Arthur Miller - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1969
Andromak: Jean Racine - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1968
Kaktüs Çiçeği: Pierre Barillet\\Jean-Pierre Gredy - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1966
Kahvede Şenlik Var: Sabahattin Kudret Aksal - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1965
Palto (oyun): Wolf Mankowitz - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1964
Polisler: Sławomir Mrożek - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1963
Don Juan: Moliere - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1962
Amerikan Rüyası: Edward Albee - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1962
Andora: Max Firch - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1962 - 1972
Ay Herkese Gülümser: Eugene O'Neill - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1961
Midasın Kulakları: Güngör Dilmen - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1960
Gergedan: Eugène Ionesco - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1960
Büyük Jüstinyen: Refik Erduran - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1960
Babamızın Evinde Hayat: Clarance Day\\Howard Lindsay\\Russel Crouse - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1960
Günden Geceye: Eugene O'Neill - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1959
Rehin Sandığı: AB Shiffrin - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1958
Kral Lear: William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1958
Dışardakiler: Haldun Taner - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1957
Onunikinci Gece: William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1957 - 1963
Aşk Acısı: Marcel Achard - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1957
Yağmurcu: N. Richard Nash - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1956
Misafir (oyun): Fritz Schweiger - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1956
Oğuz Ata: Selahttin Batu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
Haydutlar: Friedrich Schiller - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
Genç Osman: Turan Oflazoğlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
IV Henry: Luigi Pirandello - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
Tanrılar ve İnsanlar (Gılgameş): Orhan Asena - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
Tanrı Dağı Ziyareti: Reşat Nuri Güntekin - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
Don Carlos: Friedrich Schiller - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
Bir Ümit İçin: Emmanuel Robles - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
Gelin (oyun): Emile Zola\\Marcelle Maurette - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1953
Deniz Mavi Deniz: Terence Rattigan - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1953
Cyrano de Bergerac (oyun): Turan Oflazoğlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
Bir Yaz Gecesi Dönümü Rüyası: William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
Yönettiği tiyatro oyunları:
Göğe Açılan Pencere: David Hare - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1996
Ben Mimar Sinan: Turgut Özakman - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1987
Yaşasın Edebiyat: Sait Faik Abasıyanık\\Aorhan Veli - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1986
Gergedan: Eugène Ionesco - İstanbul Devlet Tiyatrosu - 1986
Güneşin Çocukları: Maksim Gorki - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1978
Rol Aldığı Film ve Diziler:
Karate Can (Can'ın Dedesi, TV Dizisi, 2000)
Bizim Aile (Metin, TV Dizisi, 1995)
Adana - Paris (Arşiv, Sinema Filmi, 1995)
Duygu Çemberi (Ressam Turgut, TV Dizisi, 1990)
Yaprak Dökümü (Ali Rıza, TV Dizisi, 1987)
O'na Çirkin Kral Derlerdi (arşiv, Sinema Filmi, 1984)
Kurt ve Kuzu (TV Dizisi, 1983)
Mine (Doktor, Sinema Filmi, 1982)
Isı (Sunucu, TV Filmi, 1979)
Bir Ceza Avukatının Anıları: Çekiç ve Titreşim (Anlatıcı, TV Filmi, 1979)
Bir Ceza Avukatının Anıları: Kuma (Sunucu, TV Filmi, 1979)
Bir Ceza Avukatının Anıları: Emekli Başkan (Sunucu, TV Dizisi, 1979)
Arkadaş (Cemil, Sinema Filmi, 1974)
Mevlana (Tebrizli Şemsettin, Sinema Filmi, 1973)
Leyla İle Mecnun (Hükümdar, Sinema Filmi, 1972)
Battal Gazi Destanı (Kahpe Leon, Sinema Filmi, 1971)
Yılan Soyu (İnterpol Dedektifi Cevat, Sinema Filmi, 1969)
Bir Şoförün Gizli Defteri (Nuri Genç Seslendirmesi, Sinema Filmi, 1967)
Çalıkuşu (Yzb. İhsan, Sinema Filmi, 1966)
KAYNAKÇA:
Kerim Afşar toprağa verildi (hurriyet.com.tr, 29 Eylül 2003), Kerim
Afşar’ın ismi ölümsüzleşti (mersinsiyaset.net, 19 Mayıs 2015), Kerim Afşar (dildernegi.org.tr, 28.09.2016), Kerim
Afşar (delinetciler.org, 28.09.2016), Kerim Afşar (sinematurk.com, 28.09.2016).
