Osmanlı devlet adamı, sadrazam (D. 1825, Bayındır / İzmir – Ö. 1901, Limni /
Osmanlı Devleti). Müftü Abdullah
Efendi’nin oğlu. Görev yaptığı İzmir gümrüğünde Fuat Paşa ile tanışıp İstanbul’a gelerek Babıâli Tercüme
Odası’na girdi. Beyrut
emlak tahriri memuru (1865),
Selanik Gümrük emini (1867), Umumi Esham Emaneti Müdürü (1868), Sadrazam Âli Paşa hükümetinde vezir payesiyle Maliye Nazırı (1869) oldu. Âli
Paşa’nın ölümü üzerine
gönderildiği Aydın valiliğinden
(1871) Mithat Paşa’nın sadrazamlığı sırasında ikinci kez Maliye nazırlığına atandı (1872). Aynı yıl Mithat
Paşa ile birlikte
azledildikten bir süre sonra rüsumat emini olarak görev aldı (1873). Birinci meşrutiyetin ilanı üzerine İstanbul mebusu seçildi (1877). İlk Mebusan
Meclisi’nin dağıtılması
üzerine (1878) yeniden döndüğü rüsumat
eminliğinden, önceki Ahmed Vefik Paşa gibi
"Başvekil" unvanıyla sadrazam oldu. Çırağan* Vakası’ndan sonra sarf
etliği bazı sözlerden kuşkulanan II. Abdülhamid tarafından azledilerek Bahrisefit (Akdeniz adaları) valiliğiyle İstanbul’dan uzaklaştırıldı (1878). Görevden alınıp Sakız’a sürüldü (1882). Limni adasında oturmaya zorunlu tutuldu (1889), orada öldü (1901).
KAYNAK: Milliyet Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi (15. cilt, 1986).