Mehmed Raif Paşa (Köse)

Osmanlı Nazırı, Osmanlı Devlet Adamı, Vali, Vezir

Doğum
Ölüm
Eğitim
Mekteb-i İrfan

Osmanlı dönemi devlet adamı, vali, vezir, nazır (D. 1836, Girit – Ö. 1911, İstanbul). İkinci Abdülhamid döneminin tanınmış vezirlerindendir. Babası, ticaretle uğraşırken Mısır’a ve sonra Mustafa Nailî Paşa’nın maiyetinde Girit’e giderek Girit Meclisi Reisliğinde bulunan İbrahim Ethem Efendi’dir. Mehmet Raif, çocukken İstanbul’a gelerek Mekteb-i İrfan’da ilk tahsilini gördü, pek genç iken Seraskerlik dairesinde kâtip oldu. Midhat Paşa Tuna Valisi iken onu Evrak Müdürü yaptırarak birlikte götürdü. Sonra Bağdat Valisi olunca Vali Muavini sıfatı ile yine yanına aldı. Sadrazamlığında Raif Efendiyi Babıali Evrak Müdürlüğüne tayin etmişti.

Daha sonra Rodos, Kıbrıs ve Beyrut Mutasarrıflıklarında bulundu. Midhat Paşa, Suriye Valisi iken saraya verdiği lâyihayı izah için Beyrut Mutasarrıfı Mehmet Raif’i İstanbul’a gönderdi. Abdülhamid, düşman olduğu Midhat Paşa’yı, değerli adamlarından ayırmak istediğinden zekâsını beğendiği Raif’i İstanbul’da alıkoydu, rütbeler ve nişanlar verdikten sonra onu birdenbire Ticaret ve Ziraat Nazırlığına tayin etti. Raif Paşa, Midhat Paşa’nın muhakemesi sırasında tamamen yabancı gibi durarak kendisine söz getirmemek kurnazlığında bulunmakla beraber iyiliğini gören başka bazı adamlar gibi aleyhine de dönmemiştir, derler.

Mehmed Raif Bey, 1881’de Nafia Nazırı, bir yıl sonra Vezirlikle Paşa oldu. Daha sonra Adana, Musul ve Beyrut Valiliklerine gönderildi. 1888’de Rüsumat Eminliğine, bir yıl sonra ikinci defa Ticaret ve Ziraat Nazırlığına geçirildi. 1892’de tekrar Rüsumat Emini olduktan sonra Halep Valiliğine gönderildi ve beş sene orada kaldı. Sarayca hoşa gitmeyen hareketlerinden dolayı azledilip Halep’te sürgün kalması emrolundu ise de Babıalinin ve orada Konsolosların ricaları ile İstanbul’a dönmesine müsaade edildi. Ondan sonra Teçhizat-ı Askeriye Nazırlığında, Şûra-yı Devlet Reisliğinde ve üçüncü defa Rüsumat Eminliğinde bulundu. 1908 darbesi olunca dürüst tanındığı için öteki bir çok Vezirler gibi halkın hakaretine uğramamış, aynı sene içinde Ayan Âzası olmuştu. Bir süre de Şûrayı Devlet Reisliğinde de bulunmuştur.

Gençliğinde yakışıklı bir adam iken sonralar: üç beş tel sakalı ile halk arasında Köse Raif Paşa diye tanınırdı. Vezir olduğu zaman Münif Paşa’nın söylediği kıta, onun hakkındaki bahiste yazılmıştı. Ölümünde Vakanüvis Abdurrahman Şeref, uzun bir biyografi neşretmiştir. Fatih’te Gazi Osman Paşa türbesinin yanında gömülüdür.

KAYNAK: İbrahim Alâeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946).

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör