Asker, general, Milli Mücadele
komutanlarından, diplomat, yönetici, vali (D. 1880, Manastır – Ö. 3
Temmuz 1941,
Edirne). Tam adı Mehmet Kâzım Dirik. Harp Okulunu piyade teğmeni (1899),
Harp Akademisini kurmay yüzbaşı olarak (1912) bitirdi. Birinci Dünya Savaşı’nda
Çanakkale Cephesi'nde savaştı ve Suriye'de 4. Ordu Menzil Müfettişliği
görevinde bulunarak albaylığa yükseldi. Mısır ve Kanal seferlerine katıldı.
Batum ve Tiflis valiliği görevlerinde (1918) bulundu. Milli Mücadele'nin
başında Mustafa Kemal ile işbirliği yaparak Anadolu’da görev aldı (1919).
Erzurum Kale Komutanlığı ve Batum'u geri alan kuvvetlerin komutanlığını yaptı.
Miralaylığa yükselen Kâzım Bey, Gürcistan ve
Ermenistan ile diplomatik ilişkileri düzenledi, Sakarya Savaşı'na katıldı. Erzurum'da
Mevki Komutanlığı ve vali vekilliği yaptı. Siirt'te 2. Tümen Komutanı iken
generalliğe yükseldi. Bu arada Bitlis (1924) ve İzmir valiliklerinde (1926-35)
bulundu. Dokuz yıl kadar bir süre aralıksız olarak İzmir valisi olarak çalışan
Dirik birçok okul, köprü, yol, çeşme, fenni arı kovanı tesisleri yaptırarak
ilin kalkınmasında önemli işler başardı. Trakya Bölgesi Genel Müfettişliğine
(1935) atandı. Halkla ilişki kurarak öğretim sorunları, köy kalkınması ve köy
ekonomisi konularında önemli çalışmalar yaptı. Bu son görevinde iken öldü.
İzmir Altındağ Kokluca Mezarlığında toprağa verilmiştir.
KAYNAK: Türkiye Ansiklopedisi 3 (1974),
Bandırma Kahramanları (burhansev.blogspot.com, 17 Kasım 2012), Göztepe Tarihi Nostalji fotoğraf albümü
(goztepetd.org, 8 Şubat 2013).