Asker, siyaset ve devlet adamı (D. 1856, Kandiye / Girit –
Ö. 18 Nisan 1921, Ankara). General Ali Fuat Cebesoy’un babasıdır. Millî
Mücadeleye hizmetiyle ve Büyük Millet Meclisi Hükümetinin ilk kuruluşunda Nafia
Vekilliği ile tanınmış askerlerimizdendir. Giritli tüccarlardan İbrahim Efendi’nin oğludur.
1877’de Kurmay Yüzbaşılığı ile Harbiye’den mezun oldu. İşkodra Fırkası Erkân-ı
Harbiyesinde, kısa bir müddet Harbiye Mektebi hocalığında bulundu. İkinci
Abdülhamid’in yaverliğinde bulunduktan sonra Erzincan’a uzaklaştırılarak on
yedi sene orada kaldıktan sonra Miralay (Albay) iken İstanbul’a geldi.
İsmail Fazıl Paşa, 1901’de Liva (General), 1908 darbesinden sonra Ferik (Korgeneral) oldu. Kısa bir süre
Harbiye Mektebi Nazırlığında bulundu. 1911’de Suriye Valisi, bir yıl sonra
İzmir’de Kolordu Komutanı olmuş ve 1914’te emekliye ayrıldı. Sivas Kongresinden önce 1919 Haziranında Ankara’ya
gelerek Kuva-yı Milliye’ye katıldı ve Sivas Kongresinde İstanbul Murahhası ve
Kongre İkinci Reisi seçildi. Bu kongreden sonra İstanbul’da toplanan son
Osmanlı Meclisine Yozgat Mebusu olmuştu. Büyük Millet Meclisi toplandıktan
sonra ilk teşekkül eden Vekiller Heyetinde Nafia Vekili seçilmiş ve ilk
buhranlı günlerde Atatürk’ün yanında yaşının ilerlemiş olmasına rağmen çok
çalışmıştı. 1921 yılında Ankara’da vefat etti ve Hacıbayram Camiinin yanındaki
türbeye gömüldü.
KAYNAK: İbrahim Alâeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946).
