Osmanlı dönemi devlet adamı, hekim, gazeteci, vali, vezir, nazır, İstanbul Belediyesi başkanlarından (D. 1812, İstanbul – Ö. 1871, İstanbul). Tıbbiye Nazırlığında ve Valiliklerde bulunmuş Vezirlerdendir. Tanınmış kadın şairlerden Leylâ Hanım’ın babası ve Yusuf Razi Bel’in dedesidir. Sadrazam Kadri Paşa ile Giritli Sırrı Paşa bu zatın damatlarıdır. Sakızlı veya İzmirli bir Rum aileden olup İzmir’de Hacı İsmail Ağa adlı bir cerraha satılmıştı. Onun yanında Müslüman olmuş ve uygulamalı olarak cerrahlık öğrenip Yunan ve Rusya savaşlarında efendisi ile birlikte cerrahlık yapmış ve o sıralarda açılan Tıbbiye Mektebine girerek 1840’ta doktor çıkmıştır. Hekim İsmail Paşa (Bey), daha Paris’e giderek tıp eğitimini ilerletti. Dönüşte Cerrahhane Müdürü, 1845’te Abdülhak Molla’dan sonra Tıbbiye Nazırı, üç sene sonra Yanya Valisi, daha sonra Nafia, Ticaret Nazırı, 1851’de ikinci defa Tıbbiye Nazırı olmuş, daha sonraları da İzmir, İşkodra, Girit, Selânik Valiliklerinde, muhtelif Nazırlıklarla İstanbul Şehreminliğinde, Zaptiye Müşirliğinde bulunmuş, “Ceride-i Tıbbiye” adlı sağlıkla ilgili dair bir gazete de çıkarmıştır. Birkaç dil bilen, siyasî konularda görüşlerine değer verilen bir devlet adamıydı.
KAYNAK: İbrahim Alâeddin Gövsa
/ Türk Meşhurları (1946).
