Yönetici ve siyaset
adamı, Erzurum ve Sivas kongreleri üyesi (D. 1880, İstanbul - Ö. 4 Kasım 1952). Mülkiye Mektebi’ni (Siyasal Bilgiler
Fakültesi) bitirerek 1900’de devlet hizmetine girdiği zaman, Osmanlı İmparatorluğu önemli çalkantıların
arefesindeydi. Çok geçmeden bu durum İbrahim Süreyya Bey'i etkiledi. O tarihlerde
henüz gizli bir kuruluş olan İttihad ve Terakki Cemiyeti'yle ilgisi tespit
edildi ve gizli fesat cemiyeti kurmakla suçlanarak 1902 yılında Sinop’ta üç yıl
kalebentliğe mahkûm edildi. İmparatorluk savaş çemberi içine girince İbrahim
Süreyya Bey de gönüllü olarak cepheden cepheye koşmaya başladı. Vardar
Yenicesi'nde kaymakamken gönüllü olarak Trablusgarp Savaşı'na katıldı. Derne'de
Mustafa Kemal ve Enver Paşa ile çalıştı. Balkan Savaşı sırasında İstanbul'a
dönünce çeşitli yerlerde yönetici olarak görevlendirildi, son görevi İzmit
Mutasarrıflığıydı. Bu son görevinden de azledildikten sonra Milli Mücadele hareketi
içinde yer aldı.
İbrahim Süreyya Bey, bu sıralarda Mustafa
Kemal ile Şişli'deki evinde sürekli olarak görüşüyordu. Onu Samsun'a
uğurlayışından kısa bir süre sonra Damat Ferid Paşa Hükümeti tarafından
görevinden uzaklaştırılınca (1919) kara yoluyla Amasya'ya gitti ve Amasya
Protokolü'nü imzalayanlar arasına katıldı. Sonraki yıllarda hep Mustafa
Kemal'in yakınında olarak Erzurum ve Sivas kongrelerine
delege olarak bulundu. TBMM’ye, Meclis-i Mebusan üyeliğinden gelen Saruhan
(Manisa) milletvekili olarak girdi. Sakarya Savaşı’ndan sonra Mustafa Kemal'e
gazilik unvanı ve mareşallik rütbesi verilmesini öngören kanun teklifini
hazırlayanların ve sonuna kadar savunanların başında yer aldı. İbrahim Süreyya
Yiğit'in milletvekilliği görevi 1923’ten 1950 yılına kadar sürdü. 4 Kasım 1952’de
hayatını kaybetti. Oğlu Nuyan Yiğit, 2004 yılında, babasının anıları ekseninde
dönemin olaylarını “Atatürk'le 30 Yıl - İbrahim Süreyya Yiğit'in Öyküsü”
adıyla, anı-roman türünde bir eser olarak kitaplaştırmıştır.
KAYNAK: Türkiye Ansiklopedisi 2 (1974),
Milliyet Büyük Larousse Sözlük ve
Ansiklopedisi (24. cilt, 1986), Nuyan Yiğit / Atatürk'le 30 Yıl - İbrahim
Süreyya Yiğit'in Öyküsü (2004), Atatürk'le 30 Yıl / İbrahim Süreyya Yiğit'in
Öyküsü (kitapyurdu.com, 10.01.2016).