Siyasetçi,
ilk kadın milletvekillerinden (D. 1890, Kazan / Ankara - Ö. 21 Mart 1956). Asıl
adı Satı Çırpan olup bir ara da Atatürk’ün
önerisiyle Satı Öz adını almıştı, Satı Kadın, Türkiye
Cumhuriyeti’nin ilk kadın milletvekillerindendir. 1935 seçimlerinde Atatürk’ün
isteği ile Ankara’dan seçilerek V. Dönem’de Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’ne
girdi. Mustafa Kemal’le karşılaştığında 19 Mayıs 1919 doğumlu olduğunu
söylediği aktarılmaktadır. Kurtuluş Savaşı’nda gazi olmuş bir askerin eşiydi. Millet
mekteplerine devam ederek okuma-yazma öğrenmişti. Çiftçilik ve babasının ardından
köy muhtarlığı yapan ve beş çocuğu olan köylü bir kadındı.
Mustafa
Kemal’in Ankara’nın Kazan köyünü (sonradan ilçe oldu) ziyaret ettiği bir gün tanıştığı
Satı Kadın, onun önerisiyle milletvekili adayı oldu. 1935 seçimlerinde seçilerek
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’ne girdi ve 1939 yılına kadar Mecliste görev yaptı. O dönemde Mustafa Kemal
ayrıca Hattiler’lerle ilgileniyordu. Satı adını Hatı olarak değiştirmesini de istemişti.
Satı Kadın olarak bilinse de TBMM kayıtlarında adı Hatı Çırpan olarak geçmektedir.
Türk kadınına seçme ve seçilme hakkının verilmesinin 74. yılında TBMM’nin ilk
kadın milletvekillerinden biri olan Satı Çırpan, Kazan’da mezarının başında
anıldı.
HAKKINDA:
Sait Arif Terzioğlu / Yazılmayan Yönleriyle Atatürk (1963), Büyük Larousse Ansiklopedisi (1986),
Ozan Öner / Kuvayi Milliye Ulusal Bilgi Merkezi (28 Ekim 2008).