Ruşen Eşref Ünaydın

Siyasetçi, Yazar

Doğum
18 Mart, 1892
Ölüm
21 Eylül, 1959
Eğitim
Darülfünûn Edebiyat Fakültesi (İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi)
Burç

Yazar, siyaset adamı (D. 18 Mart 1892, İstanbul - Ö. 21 Eylül 1959, İstanbul). Galatasaray Lisesi (1911), Darülfünûn (İstanbul Üniversitesi) Edebiyat Fakültesi (1914) mezunu. Galatasaray Lisesi, Askeri Baytar Mekteb-i Alisi, Darülmuallimin-i Âli (Erkek Öğretmen Oku)’de edebiyat ve Fransızca öğretmenliği yaptı. 1911-20 yılları arasında sürdürdüğü öğretmenlik görevi sırasında dergi ve gazetelerde röportajlar ile gezi izlenimleri yayımladı. 1918’de Yeni Gün gazetesinin muhabiri olarak Kafkasya’ya, Tasviri Efkar’ın muhabiri olarak Sivas’a gitti. 1920 yılının sonbaharında TBMM Hükümetinin daveti üzerine İnebolu yolu ile Ankara’ya gitti ve fiili olarak Millî Mücadele’ye katıldı.

1922 yılında Buhara Elçiliğinde başkâtip, Lozan Konferansı görüşmelerinde basın danışmanı olarak görevlendirildi. Afyon’dan milletvekili oldu (1923). Milletvekilliği üçüncü ve dördüncü dönem TBMM’de de devam etti. Daha sonra Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği (1933) ve Tiran, Atina, Budapeşte, Roma, Londra, Atina Büyükelçiliği görevlerinde bulundu. 1952 yılında devlet memuriyetinden emekliye ayrıldı. Rumelihisarı Mezarlığında toprağa verildi.

Yazarlık hayatı 1914’te başlayan Ruşen Eşref Ünaydın, birçok gazete ve dergilerde, Millî, edebi ve siyasi yazılar yayımladı. 1918 yılında Yeni Mecmuada yayımlanan “Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal’e Mülâkat” başlıklı röportaj, Atatürk’ü Türk basınında tanıtan ilk yazı oldu. Anıları, edebiyatçılarla yaptığı konuşmalar ve mensur şiirleriyle tanınmıştır. Döneminde yaşayan yazarlarla yaptığı konuşmalardan oluşan Diyorlar ki (1918) adlı eseri türünün ilk ve başarılı örneği kabul edildi. Yazıları 1914 yılında itibaren Servet-i Fünûn, Donanma, Tedrisat, Türk Yurdu, Dergâh, Vakit, Yeni Mecmua dergi ve gazetelerinde yayımlandı.

ESERLERİ:

DENEME-İNCELEME: Diyorlar ki (Sanatçılarla konuşmalar, 1918, yeni bas., 1972), Geçmiş Günler (fıkra, söyleşi, 1919), Tevfik Fikret (hayatı üzerine anılar, 1919), Ayrılıklar (İstanbul anıları, 1923), Damla Damla (mensur şiirler, 1929), Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal’le Mülâkât (1930), Boğaziçi Yakından (tasvirler, 1938), Atatürk’ü Özleyiş (cephe anıları, 1957), Atatürk’ün Hastalığı (röportaj, 1959), İstiklal Yolunda (1960), Çanakkale’de Savaşanlar Dedi ki (1961).

ÇEVİRİ: Bucolica’lar (Vergilius’tan, 1929).

Eserlerinin yeni basımları Kültür Bakanlığınca yapıldı (2001). Ayrıca, Bütün Eserleri Dizisi 2002 yılından itibaren Türk Dil Kurumu Yayınlarından çıkarılmaya başlandı:

NECAT BİRİNCİ - NURİ SAĞLAM TARAFINDAN YAYINA HAZIRLANIP YAYIMLANANLAR: Diyorlar ki (2001), Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal İle Mülâkat-I (2001), Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal İle Mülâkat-II (2001), Atatürk’ün Hastalığı-Prof. Dr. Nihad Re-şad Belger’le Mülâkat (2001), Çanakkale’de Savaşanlar Dediler ki (2001), Geçmiş Günler (2001), Ayrılıklar (2001), Boğaziçi Yakından (2001), Boğaziçi Uzaktan (2001), Tevfik Fikret-Hayatına Dair Hatıralar (2001), Reşat Nuri İçin Elâ Güntekin’e Hatıralar (2001), İki Saltanat Arasında (2001), Galatasaray ve Futbol-Hatıralar (2001), Atatürk’ü Özleyiş-Hatıralar (2001), Atatürk Devri Hatıraları (2001), Türk Dili Tetkik Cemiyeti Kurulduğundan İlk Kurultaya Kadar -Hatıralar (2001), Atatürk-Tarih ve Dil Kurumları-Hatıralar (2001), Atatürk ve Millî Tesanüt (2001), İstiklâl Yolunda (2001), Acıklı Günler (2001), Hikâyeler (2001), Damla Damla (2001), Çocuk Şiirleri (2001), Çocuk Hikâyeleri (Andersen)’in Masalları (Fransızcadan çev. Ruşen Eşref, 2001), Beyaz Geceler (Türkçeye çev. Ruşen Eşref, 2001), Diğer Hikâyeler (2001), Âdem Oğlu-Bir Peygamberin Tarihi (Tercüme eden: Ruşen Eşref (2001), Düello (Türkçeye çev. Ruşen Eşref, 2001), Napoleon (2001), Çoban Şiirleri-Bükolikler (2001), Fransa’da Ârî Dillere Tekaddüm Etmiş Olan Lehçenin Turanî Menşei (2001), Yazılar-I (2001), Yazılar-II (2001).

KAYNAKÇA: TDE Ansiklopedisi (c. 8, 1976-98), Feyzi Halıcı / Parlamenter Şairler (1990), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Türkiye Büyük Millet Meclisi Albümü 1920-1991 (1994), İsmail Parlatır / Türk Ansiklopedisi-”Ruşen Eşref Ünaydın” (c. 26, fas. 266, s. 20), İrfan Ünver Nasrattınoğlu - Mehmet Sarlık / 75 Yılda Yöneticilerimiz (1998), Mehmet Behçet Yazar / Edebiyatçılar Alemi - Edebiyatımızın Unutulan Simaları (yay. haz. Mustafa Everdi, 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Doğan Hızlan / Atatürk Zaferini İlk Ona Anlattı (Hürriyet gazetesi, 27.7.2002), Mehmet Atilla Maraş / Şair Milletvekilleri 1 - 22. Dönem 1920-2005 (2005).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör