Mustafa Zühtü İnhan

Bilim İnsanı, Akademisyen

Ölüm
17 Ekim, 1970
-
Eğitim
Mekteb-i Mülkiye Şahane (İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi)
Diğer İsimler
Zühtü Mustafa İnhan

Bilim adamı, öğretim üyesi. (D. Bulgaristan / Filibe (Plovdiv), 1881 – Ö. İstanbul, 17 Ekim 1970). Kadı Ali Rıza’nın oğludur. Bazı kaynaklarda adı Zühtü Mustafa olarak geçer. Onun doğduğu yer Rumeli’nin en büyük şehirlerden birisi, Türk kültürünün oluşum ve gelişiminde önemli bir merkezdi... Mustafa Zühtü, ilk ve ortaokul öğrenimini Filibe’de yaptı; Bulgarca öğrendi, Bulgar kültürünü tanıdı. Sonraki öğrenimini ise Edirne İdadisi (Lise)’nde sürdürdü ve Mekteb-i Mülkiye Şahane (İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi)’de okudu, yeni görüşleri benimsedi, o zamanın devrimci güçleriyle ilişki kurdu. Rusça, Fransızca ve Almanca öğrendi. 1902 yılında Yüksek Mülkiye’yi bitirdi. Görüşleri büsbütün değişti, ama Müslüman Türk kültürü ile bağlarını koparmadı, yeni görüşler açısından bir sentezini yaptı.

Sultan Abdülhamit'in baskısından kurtulmak için önce Rusya’ya gitti, uzun süre Rus İmparatorluğu’nun başkenti St. Petersburg’ta kaldı. Rus İmparatorluğu içindeki Müslüman Türk ülkelerini gezip dolaştı. Sonra Kazan’a gitti, büyük düşünür ve Türkçü siyaset adamı Yusuf Akçura ile tanıştı. Fesi şapka ile değiştirdi, Avrupai elbise giydi. 1904’te Rusya’dan ayrılarak Almanya’ya gitti ve Berlin Üniversitesi’nde ekonomi öğrenimi gördü. O zamanın en yeni düşünce sistemleri, siyasi, ekonomik, hukuk ve kültür akımları üstüne bilgilerini zenginleştirdi.

Bu sürede Türkiye’de Meşrutiyet ilân edilmişti (1908). Mustafa Zühtü, memleketindeki durumu büyük bir ilgi ve özenle izledi. Almanya’da Yusuf Akçura’nın aracılığı ile onun baldızı Fahire Hanımla evlendi. Türkiye’ye döndükten sonra, bilimsel araştırmalarını da sürdürerek yüksek okullarda dersler okuttu; profesörlüğe kadar yükseldi. İstanbul Darülfünun Hukuk Mektebi (İÜ Hukuk Fakültesi)’nde, Yüksek Maliye Mektebinde, Ticaret Mekteb-i Aliye’sinde okutmanlık yaptı. Türk Ocakları’nda ve daha başka kurumlarda konferanslar verdi. 

 1925 yılında İstanbul Darülfünun’u ve Maliye Yüksek Mektebi kapatılınca işsiz kaldı. Sonra Ulumu Aliye-i Ticariye Mektebi’nde uygulamalı iktisat ve Ticaret Akademisi’nde işletme ve sigorta dersleri okuttu. Yine 1925 yılında Banka ve Sigorta İşletmeciliği Şubesi’nin oluşturulmasında elinden geleni esirgemedi. İstanbul’da Maliye Mektebi, Zonguldak’ta Maden Mektebi onun sayesinde kuruldu. Prof. Dr, Mustafa Zühtü İnhan, 1949 yılında emekliye ayrıldıysa da sigortacılık alanındaki çalışmalarını sürdürdü… 17 Ekim 1970 tarihinde öldü ve İstanbul’da toprağa verildi.

ESERLERİ (Çeşitli):

Usul-ü Maliye (İstanbul 1912), Kavaid-i Teklifiye (İstanbul 1912), İlm-i İktisat (Prof. Alni Zade ve Hasan Hamit ile), İşletme İktisadı (İstanbul 1939), Sigortacılık Tekniği (İstanbul 1942).

 KAYNAKÇA: Büyük Larousse - Sözlük ve Ansiklopedisi (Cilt II, İstanbul, Tarihsiz), Prof. Dr. İbrahim Tatarlı / Prof. Dr. Mustafa Zühtü İnhan (Bulgaristanlı Türk Bilim Adamları dizi yazısı. Ümit dergisi, Sayı 20, Sofya 1998), Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk Ünlüleri (ikinci kitap, 2002), Zühtü Mustafa İnhan (geni.com, 15.07.2017), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2017).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör