Gazeteci-yazar (D. 20 Şubat 1916, İstanbul - Ö. 28 Ekim 2008, Burhaniye / Balıkesir). İstanbul 28. İlkokul, Davutpaşa Ortaokulu, Pertevniyal Lisesi (1934) mezunu. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesinden FRM Sertifikası (1937) aldı. Sarıyer Ortaokulu (1939) ve Haydarpaşa Lisesinde (1942-48) öğretmenlik yaptıktan sonra 1950’de Yeditepe Yayınlarını kurdu, Yeditepe dergisini çıkarmaya başladı (1952) ve bu faaliyetini 1984’e kadar sürdürdü.
Ayrıca İstanbul Şehir Operası (1963-70),
İstanbul Devlet Operası (1970-72) ve İstanbul Şehir Tiyatrosunda (1974-75)
basın müşavirliği yaptı. Son olarak Kültür Bakanlığı Telif Hakları müdürlüğü ve
Komisyon üyeliği (1995-96) görevlerinde bulundu. Evlenmedi. PEN Yazarlar
Derneği, Uluslararası Edebiyat Eleştirmenleri Derneği, Türkiye Gazeteciler
Cemiyeti, Edebiyatçılar Derneği, Basın Konseyi üyesidir.
İlk yazısı, 1936 yılında Yeni Adam adlı
haftalık dergide çıkmıştı. Yazılarının yer aldığı belli başlı dergiler: Yeni
Adam (1936-42), Aylık Ansiklopedi (1945-61), Ses (1938), Yeditepe
(195-84), Yeni Ses, Yurt ve Dünya, Adımlar, Küllük, Pınar, Yığın, Yürüyüş
vb. Ayrıca Meydan Larousse Ansiklopedisi’nin tiyatro ve opera
maddelerini yazdı. Gazeteciler Cemiyeti tarafından 1997 yılında kendisine
Burhan Felek Hizmet Ödülü, Sinema Yazarları Derneğince de Onur Belgesi verildi.
Hüsamettin Bozok, 28 Ekim 2008 günü Balıkesir’in
Burhaniye İlçesinde vefat etti. Bozok’un cenazesi İstanbul’a getirilerek, 30
Ekim 2008 Perşembe günü Merter Veysel Karani Camiinden ikindi namazından sonra
alınarak Topkapı Kozlu Mezarlığında toprağa verildi.
“İlk yazılarından itibaren toplumcu bir yazın
anlayışından yana olduğunu gösteren Bozok, o günün yazın tartışmaları içinde
gerçekçi (realist) sanat anlayışının sözcülerinden biri olmuştur. Gerek
kuramsal yazılarında gerekse eleştirel nitelikte değinmelerinde yazının
toplumsal koşullarla bağlantısı üzerinde durmuş, sınıf ilişkilerine dönemin
koşullarının elverdiği ölçüde değinmekten geri kalmamıştır. (…) Realizmi öteki akımlardan üstün bulan
Bozok, üretim süreci içinde biçimlenen insan ilişkilerine dikkati çekmekten de
geri kalmamaktadır. (…) Toplumcu eleştiri geleneğinin kurulmasında emek
vermiş ilk yazarlardan biridir Hüsametin Bozok. Ancak (…) koşullar
Bozok’u yazıdan koparmıştır. O kadar ki, dergilerde yayımlanmış bir çok
yazısını kitaplaştırmak gereğini bile duymamıştır.” (Ahmet Oktay)
ESERLERİ:
Don Kişot (çocuklar için 1939), Robenson Crousoe (çocuklar için,
1939), Emile Zola (monografi, 1940), Portreler (Withman, Hugo,
Tolstoy, İbsen, Mayakovski, J. London, Gorki, 1941).
HAKKINDA: Türkiye 1923-1973 Ansiklopedisi
(1974), Türkiye’de Kim Kimdir (1977, s.64), Aziz Nesin Yıllığı (1977,
s.794-799), Mehmet Seyda / Çocukluk Yılları (1980), Atilla Özkırımlı /
Yenilikçi Bir Serbest Kürsü (Cumhuriyet, 23.3.1988), Alpay Kabacalı / Dergiye
Adanan Yaşam (Cumhuriyet, 13.2.1989), Ahmet Oktay / Toplumcu Gerçekçiliğin
Kaynakları (1986) - Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı 1923-1950 (1993), Tarık Dursun
K. / Hüsametin Bozok “Son Dergici”
(Varlık, sayı: 1091, Haziran 1994), Buket Aşçı / Hüsamettin Bozok İle Söyleşi:
Uzun Bir Soluk (Milliyet Sanat, sayı: 438, 15.8.1998), Erdal Doğan / 1950’den
1984’e Yeditepe (TYS Edebiyat, sayı: 8, Haziran 1999), Behçet Necatigil /
Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve
Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Mehmet Nuri
Yardım / Yazar Olacak Çocuklar (2004).