Safiye Ayla

Türk Sanat Müziği Sanatçısı

Doğum
13 Eylül, 1907
Ölüm
14 Ocak, 1998
Eğitim
Bursa Muallim Mektebi (Bursa Çelebi Mehmet Lisesi)
Burç
Diğer İsimler
Safiye Ayla Targan

Türk Sanat Müziği yorumcusu (D. 13 Eylül 1907, İstanbul - Ö. 14 Ocak 1998, İstanbul). Adı Safiye Ayla, udi ve besteci Şerif Muhittin Targan'la evliliğinden dolayı soyadı Targan’dır. Mısırlı Hicazizade Hafız Abdullah Bey’in kızıdır. Daha doğmadan babasını, üç yaşındayken de annesini yitirdi. İstanbul Bebek’teki Çağlayan Darüleytam’da büyütüldü. Müzik çalışmalarına küçük yaşta piyano çalarak başladı. İlkokulu bitirdikten sonra da Bursa Muallim Mektebi’ne girdi ve burayı 1920 yılında bitirerek İstanbul / Beyoğlu’nda bir ilkokula öğretmen olarak atandı. Mustafa Sunar’dan müzik dersleri alan Ayla, müzik çalışmalarında ayrıca Yesari Asım Arsoy, Hafız Ahmet Irsoy, Selahattin Pınar, Saadettin Kaynak ve Udi Nevres Bey’den yararlandı. İlk kez 1931’de, Darüttalim-i Musiki Heyeti’nin konserlerinde sahneye çıktı. İstanbul ve Ankara radyoları ile İstanbul Konservatuarı İcra Heyeti’nde çalıştı. Uzun yıllar gazinolarda şarkı söyledi. Darüttalim-i Musiki Heyeti’nin konserlerine katıldıktan bir süre sonra öğretmenlikten ayrıldı ve gazinolarda çalışmaya başladı.

Safiye Ayla’nın sesi çok güzeldi, daha öğrencilik yıllarında dikkat çekmeye başlamıştı.  Sonraki yıllarda Cumhuriyet döneminin en tanınmış kadın yorumcularından biri oldu. 1932 yılında İstanbul Vali Yardımcısı Nuri Bey’in evinde verilen bir davette, Mustafa Kemal’in huzurunda ilk kez şarkı söyledi ve Atatürk’ün en beğendiği seslerden biri oldu… 1950’de udi ve besteci Şerif Muhittin Targan ile evlendi. Başta, açılışından itibaren İstanbul Radyosu olmak üzere Türkiye radyolarında sayısız konser verdi, 500’den fazla plak doldurdu. Ankara ve İstanbul radyolarının aranan sesi oldu, sayısız  özel solo konser verdi. Büyük beğeni toplayan sesiyle ünü yurt sınırlarını aştı.

 “Seninle doğan gündür bu gönül” ve “Aşk yaprağına konarak koza öresim gelir” adlı iki de bestesi bulunan Safiye Ayla, 1942 yılında Rey kardeşlerin “Alabanda” revüsünde Kraliçe Mimoza rolündeki başarısıyla yetenekli bir oyuncu olduğunu da kanıtlamıştı… Mustafa Kemal Atatürk’ün en sevdiği sanatçılardan biri olan Safiye Ayla’nın Mustafa Kemal Paşa adına düzenlediği konserde “Anam Olasın Ömer” adlı şarkısını okumuş ve Paşa büyük bir hayranlıkla tekrar tekrar okumasını söylemişti. Safiye Ayla, 14 Ocak 1998 günü, 91 yaşındayken İstanbul’da yaşamını yitirdi.

Safiye Ayla’nın dönemin diğer kadın okuyucularınkinden ayrı, kendine özgü bir okuyuş biçimi vardı. Okuyuşuna yansıyan Batı müziği beğenisi bu tavrın belirgin bir özelliğidir. Ölçüye uyarak, iyi bir diksiyonla, düzgün, aynı zamanda da coşkun, çekici bir tavırla okurdu. Sesindeki pürüzsüz akış en tiz perdelerde bile kaybolmazdı. Zamanın gözde şarkılarıyla fantezilerini olduğu kadar, Rumeli türküleriyle klasik örnekleri de içine alan repertuarıyla geniş bir dinleyici kesimince beğenilmişti ve “Çile Bülbülüm Çile”,  “Menekşelendi Sular”, “Yanık Ömer” gibi şarkıları  tanıtıp üne kavuşturmuştu.

KAYNAKÇA: Rahmi Kalaycıoğlu / Türk Musikisi Bestekârlar Külliyatı (4 cilt, 1979), Avni Anıl  / Anılar ve Belgelerle Musikimiz (1981), Mehmet Nazmi Özalp / Türk Musikisi Tarihi (1986), Cemil Yener / Müzikte Kim Kimdir? (1987), Yılmaz Öztuna / Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi (1990), Dictionaire Larousse (Ansiklopedik Sözlük, 1994), Nalan Seçkin / Musalladan Şöhrete (1998), Ahmet Şahin Ak / Türk Musikisi Tarihi (2002), Vural Sözer / Müzik Ansiklopedik Sözlük (2005), İhsan Işık / Ünlü Sanatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 5, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör