Halil Soyuer

Şair

Doğum
05 Ocak, 1921
Ölüm
17 Ocak, 2004
Eğitim
Balıkesir Lisesi
Burç

Şair (D. 5 Ocak 1921, Havran / Balıkesir - Ö. 17 Ocak 2004, Ankara). Pulurlu Halk Ozanı Âşık Süleyman, amcasıdır. İlkokulu Havran’da bitirdi. Balıkesir Lisesi (1940) mezunu. 1944 yılında bir bakanlıkta memurluğa atanarak Ankara’ya yerleşti. 1947 yılından kapatılıncaya kadar Ankara Halkevinin Dil ve Edebiyat Kolu Başkanlığını yürüttü. 1955 yılında memurluktan ayrılarak Ulus gazetesi muhabirliği ile gazeteciliğe başladı. Ulus, Zafer, Hakikat, Medeniyet, Halkçı Ankara, Telgraf, Devrim ve Adalet gazetelerinde istihbarat şefliği, muhabirlik, yazarlık, yazı işleri müdürlüğü yaptı. 1982 yılında Adalet gazetesinde çalışırken emekliye ayrıldı.

Yetişmesinde edebiyat öğretmenleri Mahir İz ile Cezmi Tahir Berktin’in etkileri oldu. İlk şiirleri Balıkesir Lisesinin yayın organı olan Alkım (1936-1937, ilk şiir 15 Aralık 1936) ile 7 Gün (1940) dergilerinde çıktı. 1966-69 yılları arasında Ankara’da aylık sanat dergisi Çaba’yı (36 sayı) çıkardı. Şiirleri sonraki yıllarda Yedigün, Bahçe, Türk Dili, Türk Edebiyatı gibi çok sayıda dergide yer aldı ve İngilizce, Fransızca ve Farsçaya çevrildi. Ölümüne kadar, ünlü beste-karlarca iki yüz kırk şiiri Türk sanat müziği formunda ve değişik makamlarda bestelendi. Altmıştan fazla şiiri, Metin Everes, Yıldırım Gürses, Selahattin İçli, Cinuçen Tanrıkorur, Erol Sayan, avni anıl Selami Şahin gibi ünlü bestekârlar tarafından Türk Sanat Müziğinin çeşitli makamlarında bestelendi. Türk şiirine ve Türk Sanat müziğine hizmetlerinden dolayı birçok defa ödüllendirildi. TRT Genel Müdürlüğü de Halil Soyuer’in hayatını “Yörelerimiz Türkülerimiz” içinde iki ayrı programda kayda geçti. Erzurum Atatürk Üniversitesi, Elazığ Fırat Üniversitesi, Malatya İnönü Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi ve İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Edebiyat fakültelerince Halil Soyuer’in şairliği lisans ve doktora tezi olarak ele alındı. İstanbul Şairler ve Bestekarlar Derneğince 1999 yılında “Yılın Şair Babası” seçildi. Kitaplarıyla çok sayıda kuruluştan ödüller aldı. Adı, memleketi Havran’da bir caddeye verildi. Sürekli Basın Kartı sahibi, MESAM ve İLESAM üyesiydi. Mezarı Edremit Havran’dadır.

Halil Soyuer İçin Ne Dediler?

“Elli yıldır değişmeyen ve her geçen gün giderek artan bir hayranlık ve gıpta ile şiirlerini okumaktan nadir görülen taze bir heyecan duyarım...” (Yılmaz Karakoyunlu)

“Halil Soyuer’in söyleyişteki dikkate değer meziyeti, yerli, millî ve tarihi söyleyişte yeni hayatın olayları, heyecanları ve esprileriyle yüklü yeni bir çeşni verebilmesidir. Halil Soyuer’in şiirleri, doğrudan doğruya Anadolu’nun bağrından fışkıran bir millî şiir realitesinin müjdelerinden biridir..” (Nihad Sami Banarlı)

“Şair serbest tarza hiç iltifat etmiyor. Tatlı lisanımızın her zaman intibak ettiğini gördüğümüz hece vezni ile ifadeye çalışıyor. Birkaçı müstesna yine çoğunda halk ağzını kullanıyor. Hem de kendisine has bir tarzda. Zaten bugün hakiki şiiri yaratmaya doğru yönelenler, ne eskiyi taklit ediyorlar, ne de birbirlerini tekrar. Hepsi de kendisine göre bir şahsiyet yaratma yolunda (…)

“Nedense Halil şiirlerinde mizaha biraz fazla yer veriyor gibi ama, buna sebep onun geniş muhayyilesidir. İlhamının fazlalığı yatağına sığmayan bir nehrin taşmasını andırıyor. Gerek bu, gerekse teşbihlerinin fazlalığı, şairin göze çarpan iki hususiyetidir ki ilerde bunlardan sıyrıldığı gün, daha ileri bir hamle yapacaktır.” (Gültekin Sâmanoğlu)

ESERLERİ:

ŞİİR: Liman (yay. haz. Hüseyin Yurdabak, 1950), Kin (1952), Aylak İnsanlar Kenti (1965), Kör Kuyu (1970), Akşamüstü (1975), Gönül Dağları (1990), Sonbahar Çiçekleri (1991), Sorma Hiç (1993), Zaman Akıp Gidiyor (anılar, şiirler, 1994), Sevgi Çiçekleri (1996), Sevgi Burcu (1997), Kader Faslı (1997), Yürektir Sevginin Vatanı (1998), Sevgi Bende Hiç İzine Çıkmadı (1999), Sevgi Seli (2000), Sevgi Bağları (2001), Bakış Mektubu (2002).

ANI-SEÇKİ: Anılarla Şairler Albümü (1982), Şair Dostlarım (2004).

ARAŞTIRMA: Ankara Kabadayıları (1995).

KAYNAK: Gültekin Samanoğlu / Liman (Hisar, sayı: 4, Haziran 1950), Hüseyin Yurdabak / Halil Soyuer’in Şiirleri (1950), Ayhan İnal / Halil Soyuer, Hayatı ve Şiirleri (1981), TDE Ansiklopedisi (c. 8, 1976-98), Seyit Kemal Karaalioğlu / Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Mustafa Ceylan / Halil Soyuer / Hayatı-Sanatı-Eserleri (2000), TBE Ansiklopedisi (2001), Hüseyin Yurdabak / Şiirle Yaşayanlar Antolojisi (2003), Ahmet Tufan Şentürk – Fazıl Bayraktar (Çağrı, Mart 2004),  İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).

 

GÖZLERİN –I

Sihirden ışık var ışıktan büyü

Baktıkça aklımı bozar gözlerin

Kaşlar üstündeki ipek örtüyü

Kirpik uçlarıyla üzer gözlerin

 

Gidişin aklımı baştan kaçırır

Gülüşün kadehsiz şarap içirir

Ellerin boynuma ipi geçirir

Merhamete gelir çözer gözlerin

 

Aysız gecelerde mehtap yaratır

Buluşmamız için fırsat aratır

Zarf istemez diye ayak diretir

Kağıtsız mektuplar yazar gözlerin

 

(Yürektir Sevginin Vatanı, 1998)

MECBUR

Mecbur ki bahar gelmeye dünyamıza her yıl

Yağmur yaradan emri ki hep yağmağa mecbur

Ay parlayacak gösterecek kendini gökte

Mecbur şu güneş ertesi gün doğmağa mecbur

 

Basmışsa sıcak yaz günü mecbur da o yüzden

Dağ ormana tutkunsa da orman dağa mecbur

Bin bir çiçeğin açması hoş kokması hoştur

Mecbur arının ağzına bal sığmaya mecbur

 

Seller köpürüp taşsa da toprakana memnun

Yaprak dala, dal gövdeye kökler suya mecbur

Gözler kapanır kendiliğinden uyur insan

El tutmaya dil tatmaya göz uykuya mecbur

 

 

Göz görmeğe mecbur açılıp baktığı anda

Aylar yılı günler ayı terketmeye mecbur

Geldik şu güzel aleme emreyledi Allah

Gelmişse vakit can gidecek gitmeye mecbur

 

Konmuş bu düzen bir kere kim gelse değişmez

Binler yüze, yüzler ona onlar Bir'e mecbur

Takdir-i ilâhi denilen bir yasa var ki

Herkes göğe mecbur yine herkes yere mecbur

 

(Yürektir Sevginin Vatanı, 1998)

TÜRK ÇOCUĞU DİYOR Kİ

İzmir benim, Van benim

Şeref benim, şan benim

Kars, Erzurum, Erzincan

Konya Ardahan benim

 

Seneler kutlu bana

Aylar umutlu bana

Her an haykırıyorum

TÜRKÜM ne mutlu bana

 

Cesaretin candadır

Şöhretim dört yandadır

Benim bütün cevherim

Damardaki kandadır

 

Seneler kutlu bana

Aylar umutlu bana

Her an haykırıyorum

TÜRKÜM ne mutlu bana

 

(Yürektir Sevginin Vatanı, 1998)

ÖZÜR

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör