Karagöz ustası, Tiyatro ve sinema oyuncusu (D. 1898, Beyoğlu / İstanbul – Ö. 1 Nisan 1944, İstanbul). Gerçek adı Kâzım Körmükçü’dür. Tiyatro ve sinema oyuncusu Pelin Körmükçü ile Hazım Körmükçü torunlarıdır. Babası Mızıka-i Hümayun (Saray müzik okulu ya da orkestrası)’da solfej öğretmeniydi. Babasının mesleği nedeniyle müziğe merak salmış ve birçok enstrümanı çalmaya başlamıştı. Şemsülmekâtip’te okudu, ardından Kabataş İdadisi (Lisesi)’ni bitirdi. Türkiye’nin ilk tiyatro ve sinema sanatçılarından biridir. Küçük yaşlardan itibaren müzikle ilgilenmesine karşın, tiyatro sevgisinin ağır basmasıyla 1915 yılında Benliyan Tiyatro Kumpanyası’a katıldı. Karagöz oynatmayı da öğrenen Körmükçü, burada yardımcı oyuncu olarak çalışmaya başladı. 1917 yılında Darülbedayi (İstanbul Şehir Tiyatrosu)’de, ardından Ferah Tiyatrosu, Raşit Rıza Topluluğu ve Millî Tiyatro’da çalıştıktan sonra operetlerde de rol aldı. Özellikle Musahipzade Celâl’in oyunlarında parladı, halkın çok sevdiği ve tuttuğu sanatçılardan biri oldu.
Körmükçü
, 1920’li yılların sonlarına doğru film sektörüne girerek, Muhsin
Ertuğrul’un yönettiği filmlerin tanınmış oyuncularından biri oldu. Birçok
filmde başrol oynayan sanatçı, ayrıca
bir karagöz ustasıydı. Oyunculuğunun yanı sıra bir film yönetmiş ve senaryo
yazmıştır. Bir dönem de Milli Piyango bileti satıcılığı yaptı. Usta oyuncu Körmükçü;
Ankara Postası (1928), Kaçakçılar (1929), İstanbul Sokaklarında (1931), Bir
Millet Uyanıyor (1932), Leblebici Horhor Ağa (1933), Söz Bir Allah Bir
(1933), Karım Beni Aldatırsa (1933), Düğün Gecesi (Kanlı Nigar, 1933), Milyon Avcıları (1934), Aysel Bataklı Damın Kızı (1935 ), Aynaroz Kadısı (1938 ), Allah’ın Cenneti (1939 ), Tosun Paşa (1939), Bir Kavuk Devrildi (1939), Akasya
Palas (1940), Kahveci Güzeli
(1941), Nasreddin Hoca Düğünde
(1943), Domaniç Yolcusu / Unutulan Sır
(1946 ), Mahallenin Namusu (1953) adlı
sinema filmlerinde başarlı oyunlar sergilemişti.
Hazım
Körmükçü’nün torununun adı da Hazım Körmükçü’dür ve o da tiyatro ve sinema
oyuncusudur. Tiyatro ve sinema oyuncusu Pelin Körmükçü de torunlarından biridir.
Dede Körmükçü; İstanbul’da öldüğü zaman, cenaze törenine 5.000 kişiden fazla
seveni katıldı. İstanbul Şehir Tiyatroları Hazım
Körmükçü’nün ölümü üzerine iki günlük yas ilan ederek perdelerini açmadı.
HAKKINDA: Niyazi Akı / 19. Yüzyıl Türk Tiyatrosu Tarihi (1963), Metin
And / Geleneksel Türk Tiyatrosu, Karagöz – Kukla - Orta Oyunu (1969), Metin And
/ Meşrutiyet Dönemi Türk Tiyatrosu 1908-1928 (1971), Turhan Gürkan / Atatürk’ün Uşağı İdim - Anlatan: Cemal
Granda (1973), Atilla Dorsay / Türk ve Dünya Sineması Ansiklopedisi (Turhan
Gürkan ile, 1983), Büyük Larousse Ansiklopedisi (c: 12, s. 7061, 1986), Alim
Şerif Onaran / Türk Sineması (2 cilt, 1994), Nijat Özön / Türk Sineması Tarihi
1896-1960 (3. bas. 2010).