Mutasavvıf (D. 1849, Miatlı / Çerkay / Dağıstan – Ö. 1921, İstanbul). İlk tahsilini memleketinde aldı. İlk gençlik yıllarında uzun müddet Şeyh Şamil ve oğlu Gazi Mehmed Paşa’nın yanında Ruslarla çarpıştı. Daha sonra İstanbul’a geldi ve tahsiline burada devam etti. Bu esnada Ahmed Ziyâüddin Gümüşhanevî ile tanıştı ve talebesi oldu. Ondan Râmuz el-Ehadis okutma icazeti aldı. Kur’an’ı ezberleyip hafız oldu. Dinî ilimlerde icazet aldıktan sonra 1880’de alay müftüsü olarak Edirne’de on altı yıl görev yaptı. Daha sonra Malkara kadılığına atandı ve on üç yıl da bu görevi yürüttü. Peşinden Tekirdağ kadılığına atandı. Meşrutiyet’in ilânından sonra İstanbul’a döndü. Medine’ye ve Mısır’a seyahat etti. İstanbul’a döndükten sonra Medresetü’l-Mütehassisîn’de Mezhepler Tarihi ve Hadis ilmi okuttu. İsmail Necati Efendi’nin ölümünden sonra Gümüşhanevî’nin üçüncü halefi olarak tasavvufî irşat görevini üstlendi. Son Osmanlı Padişahı Vahîdüddin’in Şeyhülislâmlık teklifini “İşgal altındaki bir ülkede fetva makamı işgal edilemez” diyerek kabul etmedi. Kabri Süleymaniye Camisi haziresindedir.
ESERLERİ:
Zübdetü’l-Buhârî (3 cilt, yay. haz. A. Fikri Yavuz, 1980,
1985), Fetâvâ-yı Ömeriye (Tasavvuf ve Tarikatlarla İlgili Fetvalar
adıyla haz: İrfan Gündüz-Yakup Çiçek, 1986), Lezgi Dili ile Mevlûd ve Kısas-ı
Enbiyâ, Buhârî-i Şerîf’ten Sünen-i Ekvâl-i Nebeviye, Kıraat-ı
Aşere, Miftâhü’l-Kur’ân.
