Edebiyat araştırmacısı (D. 14 Eylül 1892, Trabzon - Ö. 10 Aralık
1981, İstanbul). M.U., Kâzım Mete, Kunt Ozan takma adlarını da kullandı. İlk ve
ortaöğrenimini Trabzon’da tamamladı. İstanbul Darülfünûn (Üniversite) Edebiyat
Fakültesi (1913) mezunu. Trabzon, Erzurum ve İstanbul liselerinde edebiyat
öğretmenliği, İstanbul Millî Eğitim Müdürlüğü (1945-50) yaptı. Vefa Lisesi
öğretmeni iken emekliye (1957) ayrıldı.
Murat Uraz, yazı hayatına Meşveret (Trabzon, 1913)
gazetesinde çıkan “Kayıkçı” hikâyesiyle başlamıştı. Yardımcı ders
kitapları, antolojileri ve edebiyatçıları tek tek tanıtan kitaplarıyla tanındı.
Erzurum Halkevi ve Türk Folklor Araştırmaları dergilerinde yazdı.
Ayrıca derlediği halk hikâyelerini yeniden yazdı. Nur adlı bir dergi
çıkardı. Yayımlanan eserleri altmıştan fazladır.
ESERLERİ:
İNCELEME-ARAŞTIRMA: Yahya Kemal (Kunt Ozan imzasıyla,
1937), Ahmet Haşim (Kunt Ozan imzasıyla, 1937), Tevfik Fikret (Kunt
Ozan imzasıyla, 1937), Abdülhak Hamit (Kunt Ozan imzasıyla, 1937), Esat
Mahmut (1937), Reşat Nuri (1938), Namık Kemal (1938), Şinasi
(1938), Muallim Naci (1938), Recaizade Ekrem (1938), Aka
Gündüz (1938), Hasan Ali Yücel (1938), Cenap Şehabettin
(1940), Âşık Emrah (1940), Sadri Ertem (1940), Bağdatlı Ruhi
(1941), Baki (1941), Ahmet Midhat (1940-41), Ragıp Paşa
(1940-41), Seyrani (1942), Nabi (1944), Ahmet Vefik Paşa
(1944), Şeyhülislâm Yahya (1944), Ziya Paşa (1946), Cervantes
ve Don Kişot (1955), Dante ve Petrarca (1955), Euripides ve
İphigenie Elektra (1955), Homeros ve Ilyada (1955), Sophokles ve
Kral Oidipus-Antigone (1955), Virgilius ve Seneca (1955).
ARAŞTIRMA: Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri (1933), Türk
Adları (1935), Edebiyat ve Türk Edebiyatı Tarihi Hülasası (1940), Vezin
ve Kafiye (1940), Küçük Mitoloji (Yunan-Roma, 1955), Mevlit ve
İzahı (1955), Türk Mitolojisi (1967).
DERLEME: Aşık Sümmani ile Gülperi (1937), Emrah ile
Selvi (1937), Kenan ile Lalezar (1938), Babadır ile Mahinur
(1939), Orta Okuma Kitaplarında Yazıları Bulunan Şair ve Ediplerin Hayatı
(1939), Türk Edip ve Şairleri (4 cilt, 1939-40), Edebiyat Antolojisi
(6 cilt, 1938-40), XIII. Asırdan Sonra Avrupa Edip ve Şairleri (1940), Resimli
Kadın Şair ve Muharrirlerimiz (1940), Karacaoğlan ile Karakız
(1941), Sürmeli Beyle Telli Senem (Kâzım Mete imzasıyla, 1941), Seçme
Çocuk Şiirleri (1942), İlâhiler (1942), Nefesler (1942), Bağdad
Cengi (1943), Halk Edebiyatı Örneklerinden Koşmalar (1943), Roman
Hülasaları (1945), Sümmani’nin Koşmaları ve Şenlik-Sümmani Arasındaki
Bağlama ve Nazireler (1953), İstanbul İçin Şiirler (1953), Tevfik
Fikret ve Kitaplarında Çıkmayan Şiirleri (1959), Vezin-Nazım (1962),
Batı Edebiyatından Seçme Özetler (destan, öykü, roman ve tiyatro, 1962),
Türk Edebiyatından Seçme Özetler (destan, öykü, roman ve tiyatro, 1962).
ÇEVİRİYAZI: Peçevi Tarihi 1-II (İbrahim Peçevi, 1968-69).
ÇEVİRİ: Manon Lesko (A. Prevost’tan, 1938).
KAYNAK: TDE Ansiklopedisi (c. 8, 1976-98), Atilla Özkırımlı / Türk
Edebiyatı Ansiklopedisi (1982), Seyit Kemal Karaalioğlu / Resimli Türk
Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Yurt Ansiklopedisi (c. X, 1984), Mehmet Behçet
Yazar / Edebiyatçılar Alemi Edebiyatımızın Unutulan Simaları (yay. haz. Mustafa
Everdi, 1999), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas.
1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE
Ansiklopedisi (2001),
İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
