Şair ve yazar. 6 Ekim 1973, Afyon doğumlu. Aslen Fethiyeli bir aileden olup yazar ve eğitimci İbrahim Ünal’ın kızıdır. İlk, orta ve lise öğrenimini Ankara’da tamamladı (1991). ODTÜ Matematik Bölümü (1997) mezunu. Yüksek lisansını 2005’te Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsünde tamamladı. 1998 yılında İran Büyükelçiliğinin Tahran’da Avrupa ve Orta Doğu ülkelerinden seçilmiş öğrencilere verdiği Farsça dil ve edebiyat eğitim programını tamamladı. 1995-96 yıllarında radyo programcılığı, 1997-98 öğretim yılında özel bir kolejde matematik öğretmenliği yaptı. 2004 yılından itibaren musahhihlik ve redaktörlük yaptı. Eylül 1980’den itibaren Ankara’da yaşadı.
Yazı
hayatına 1997’de Hece dergisinde İngilizceden çeviriler yaparak başladı.
İlk şiiri “Gözleri Kamaşanlar İçin Üç Kısa Şarkı”, Hece dergisinde
(Eylül 1997) yayımlandı. Daha sonra şiir, yazı ve çevirilerini; Dergâh (1998-2005),
Son Duvar (1998), Kaşgar, İpek Dili, Yeni Dergi (1997-99), Atlılar
(1999-2001), Heceöykü (2004-), Edebiyat ve Eleştiri (2005), Yasakmeyve
(2005-), Merdivenşiir (2005), Kökler (2005-2006), Kırklar (2003)
ve Hece (1997, 2002-) dergilerinde yayımladı.
Ünal,
anlık duygulanımları ısrarla reddeden, belli bir atmosferi başarıyla yansıtan
uzun şiirlerini ikinci şiir kitabı Ademin Kızlarından Biri’nde topladı. Sert
Geçecek Bu Kış kitabındaki bazı denemelerinde lirik şiiri sert bir
söyleyişe uyarladı. Ancak bu kitapta daha çok dramatik monoloğu söyleşimsel bir
evrende kurgulayarak, çoksesli şiir örnekleri verdi. Yer yer bilinçdışı
dağılmalarla esrik bir tutumla yazdı, ancak genel şiirsel tutumunun etik bir
zemin üzerinde olduğu kabul edildi.
Yazı
çalışmalarını, özellikle modern Türk şiiri üzerine yoğunlaştırdı. Turgut Uyar,
Sezai Karakoç, Ece Ayhan, Cahit Zarifoğlu gibi modern Türk şiirinin önemli
temsilcileri ile ilgili incelemeler yaptı. Bunun yanı sıra, roman ve hikâye
üzerine eleştirel denemeler yazdı. 2006 yılında Hece dergisinin “Şiir ve Hakikat”, “Şiir ve Edebî Miras”, “Şiir
ve Geleceğin İnşası”, “Şiirle Bir
İnsan Getirmek”, “Edebiyat, Şiir,
Metafizik…”, “Şiirin Kavgası”
başlıklı dosyalarının editörlüğünü yaptı. TYB tarafından düzenlenip Kırım’da
gerçekleştirilen Türkçenin 6. Uluslararası Şiir Şölenine “Elhan-ı Kıtal”
adlı şiiriyle katıldı (2005). Sadık Yalsızuçanlar, Ünal’ın “zihnî ve
metafiziksel bir birikime yaslandığı kadar, bir kişisel ödeşmenin de tanığı
olan dizelerin(in) arasında yeni, çarpıcı imgelerin bir kristal gibi her
yaklaşana farklı bir kapıyı araladığını” yazdı.
“Hayriye Ünal şiiri için ilk bakışta kullanılabilecek en
anlamlı ve kuşatıcı sözcük ‘enerjik’ olmalıdır sanırım. Gerçekten de kolay
rastlanmayacak ölçüde enerjik bir şiir yazıyor Hayriye Ünal. İnsicamı farklı, disipline edilmesi zor; hatta birazcık
uçarı, haydut ve bizim şiir birikimimiz açısından bakıldığında avangard.
Kuşatılması, bir çırpıda kavranması, akılda tutulması zor dizelerle örüyor
şiirini. Sınırları zorlanmış bir zihin evreni eşliğinde açımlanan, dizelerin
aralarında gülümseyen ve geniş bir okuma çabasıyla zenginleştirildiği anlaşılan
münbit bir bilgilenmenin yansımaları neredeyse bütün şiirlere sindirilmiş
durumda.” (Ali Emre)
“İsmet
Özel ‘Var mıdır nalçaları sevincin’ diye sorarken Ünal ‘Saçları vardır aşkın’
diye somut ve kes(k)in bir cevap üretir. Şiirlerin genelinde bir ethos olarak
taşınan uzlaşmaz tavır bu cevabın tarihsel vüs’atinin sınanışına geçit vermez.
Bir ‘zamanlar diyaloğu’nun gerektirdiği açık-uçluluk ve belirsizlik ortadan
kaybolur böylelikle. Şiir, dünyayı tanımaya çalışırken dünya katı bir uzaklığa
çekilir ve susar. Konuşan sadece şiirdir artık. “ (Murat Güzel)
“Teknik
başarının uzantısı olarak değerlendirilebilecek, Hayriye Ünal’ın konuşma
tarzında sözün gücü var. Diri, öfkeli, savaşkan bir öz var Hayriye Ünal’ın
konuşmasında.” (Osman Özbahçe)
ESERLERİ
(Şiir):
Saçları
Vardır Aşkın (2000), Ademin Kızlarından
Biri (2003), Sert Geçecek Bu Kış (2006).
HAKKINDA: Korkut Soylu / Saçları Vardır Aşkın (Hece,
Şubat 2001), Osman Özbahçe / Söyleşi “Hayriye Ünal’