Nuri İyem

Ressam

Doğum
Ölüm
18 Haziran, 2005
Eğitim
İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi(Mimar Sinan Üniversitesi)

Ressam (D. 1915, İstanbul - Ö. 18 Haziran 2005, İstanbul). Sağlık memuru olan babasının görevi sebebiyle çocukluğu Anadolu’nun birçok kentini dolaşarak geçti. İlkokulu Mardin’de tamamladıktan sonra İstanbul’a geldi, Vefa Lisesi’nde başladığı ortaöğrenimine Pertevniyal Lisesi’nde devam etti. 1933 yılında resimlerine hayran olduğu Nazmi Ziya’nın da desteğiyle şimdiki adı Mimar Sinan Üniversitesi olan İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’ne girdi.

Nazmi Ziya, İbrahim Çallı ve Hikmet Onat atölyelerinde çalıştı ve Leopold Levy'den dersler aldı. 1937 yılında akademinin orta bölümünden Ragıp Gökcan ile birlikte birinciliği paylaşarak mezun oldu. Yüksek bölümü yeni açılan akademiye 1940 yılında yeniden giren ve dört yıl sonra okulu bitiren sanatçı, toplumcu-gerçekçi sanat anlayışını paylaştığı Kemal Sönmezler, Turgut Atalay, Selim Turan, Avni Arbas, Mümtaz Yener ile birlikte “Yeniler” grubunu kurdu. Guruba Abidin Dino, Faruk Morel, Agop Arad, Yusuf Karaçay’in da katılmasıyla hareket 1951’e kadar sürdü. Zamanla gruptan kopmalar oldu.1951’den sonra gruptan ayrı sürdürmeye başladığı çalışmalarında geometrik tarzda soyut düzenlemeler yaptı. 1966’dan itibaren de anlatımcı ve figüratif tarzda kendine özgü sanat kişiliğini yansıttığı portreleri ile öne çıktı. Bir süre Resim ve Heykel Müzesinde Halil Dikmen’in yardımcısı olarak çalıştı.

İlk kişisel sergisini 1946’da Beyoğlu’nda bir mobilyacıda açtı. Ankara, İzmir ve İstanbul’da duvar resimleri uyguladı. 1950’li yıllarda soyut resme yöneldi. Yetmiş iki yıllık sanat hayatı boyunca altı bine yakın resme imza atan sanatçı, özellikle hüzünlü Anadolu kadın resimleriyle tanınıyordu. Sanatı akademik merkezli görüşlerin dışındaydı. Sanatında zıt sanılan ekolleri, akımları bir arada kullandı. Dört bin civarında resmi koleksiyoncuların elinde bulunan Nuri İyem, manzara ve portre çalışmalarını, doğa sevgisi ve doğa özlemini yansıtmasıyla tanındı. 1973’te Cumhuriyet’in 50. Yılı Resim Ödülü’nü, 1989’da Sedat Simavi Görsel Sanatlar Ödülü’nü, 1997’de de TÜYAP İstanbul Sanat Fuarı Onur Ödülü’nü aldı. Ölümünün ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi. Evli ve iki çocuk babasıydı.

Nuri İyem'in resmi, 70 küsur yıllık uzun tarihi boyunca, büyük dönüşümler geçirerek gelişen bir resimdir.

“Başlangıçta, soyut re­simle figüratif resmi, birbirini dışlayan bir karşıtlık olarak bir stil sorunu gibi ele almışken, son yıllarında bu karşıtlığın yapaylığını kavramış bir resme yöneldi. İyem, giderek bu iki stili bütünleştiren bir düşünce gelene­ğinin resmini yapıyor ve soyutla fi­gürün örtüştüğü bir senteze doğru gidiyor.

“İyem, simgesel olanla temsili olanı, figürle kavramı bütünleştiriyor: Soyutla somutu eşzamanlı olarak dolaysız bir biçimde kavratıyor.” (Hilmi Yavuz)

 

 

 

 

HAKKINDA: Celal Esat Arseven / Sanat Ansiklopedisi (5 cilt, 1953-54), Nüzhet İslimyeli / Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedisi (1971) - Asker Ressamlar ve Ekoller  (1965) - Sanat Terimleri Ansiklopedisi (1973) - Suluboya Resim Sanatı Tarihi (2009), Türkiye Ansiklopedisi (c. 3, s. 831, 1974), Zahir Güvemli / Çağdaş Türk Resminden Örnekler (1982), Nurullah Berk – Kaya Özsezgin / Cumhuriyet Dönemi Türk Resmi (1983), Adnan Turanî / Batı Anlayışına Dönük Türk Resim Sanatı (1984), Hilmi Yavuz / Yüzler ve İzler (s. 156-158, 2006).

Tablo

Tablo

tablo

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör