Sosyolog, iktisat profesörü, akademisyen (D. 17 Ocak 1921, Sebil köyü / Tarsus
/ İçel - Ö. 7 Aralık 1979, İstanbul). Cavit Orhan Öz adını da kullandı. İlk ve
ortaokulu Tarsus’ta tamamladıktan (1936) sonra İstanbul’da Haydarpaşa Lisesini
(1940) ve Yüksek Öğretmen Okulu öğrencisi olarak İstanbul Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Felsefe Bölümünü (1944) ve İktisat Fakültesini bitirdi (1958).
Felsefe öğretmeni olarak Antalya (1944-45) ve Diyarbakır (1952-53) liselerinde,
meslek dersleri öğretmeni olarak da Kepirtepe ve Aksu Köy Enstitülerinde
çalıştı (1947-52). 1953 yılında İstanbul İktisat Fakültesine sosyoloji asistanı
oldu, burada doçentliğe (1962), profesörlüğe (1970) yükseldi. 1979 yılında
teröristler tarafından kendisine düzenlenen bir suikast sonucunda öldürüldü. Zincirlikuyu
Mezarlığında toprağa verildi.
Yazıları önce Bağ (Mersin, 1942), sonra
kurucularından olduğu Değirmen (1942-4, 1949), Yenilik, Yeni Ufuklar,
Milliyet Sanat, Cumhuriyet dergi ve gazetelerinde yayımlandı. Montesquieu’nun
Siyasî ve İktisadi Fikirleri (1956) kitabıyla Türk Dil Kurumu 1957 Bilim
Armağanını kazanmıştı. Ölümünden sonra anısına Tütengil’e Saygı (1981)
adlı bir kitap çıkarıldı.
ESERLERİ:
Ziya Gökâlp Bibliyografyası (1945; Ziya Gökâlp Hakkında Bir Bibliyografya adıyla,1949), Köy Enstitüsü Üzerine Düşünceler (1948), Diyarbakır Basın Tarihi Üzerine Notlar (1954), Prens Sabahattin (1954), Ziya Gökâlp Üzerine Notlar (1956), Doktor Rıza Nur Üzerine (1956), İçtimai ve İktisadi Bakımdan Türkiye’nin Karayolları (1961), Diyarbakır Basını ve Bölge Gazeteciliğimiz (1966), Sosyal İlimlerde Araştırma ve Metod, Az Gelişmiş Ülkelerin Toplumsal Yapısı (1966), Ağrı Dağındaki Horoz (deneme, 1968), Yeni Osmanlılardan Bu Yana İngiltere’de Türk Gazeteciliği (1969), Türkiye’de Köy Sorunu (1969), Sosyal İlimlerde Araştırma ve Metod (1969), Az Gelişmenin Sosyolojisi (1970), Temeldeki Çatlak (1975), Atatürk’ü Anlamak ve Tanımak (1975).
KAYNAKÇA: Yurt Ansiklopedisi (c. V, 1982), Emre Kongar / Cavit Orhan Tütengil (1982), TDE Ansiklopedisi (c. 8, 1976-98), Atilla Özkırımlı / Türk Edebiyatı Ansiklopedisi (1982), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013).
